- De aantrekkingskracht van China als productielocatie neemt af door geopolitieke risico’s, overmatige afhankelijkheid van een land en gestegen arbeidskosten.
- Andere Zuidoost-Aziatische landen springen in het gat dat vrijkomt en ontwikkelen zich tot nieuwe exportkampioenen.

Toen de Deense speelgoedfabrikant Lego in 2022 besloot zijn $1 miljard kostende klimaatneutrale fabriek te bouwen, koos het bedrijf voor Vietnam als locatie en niet China. Het was een opmerkelijke keuze want bijna 40 jaar lang kwam geen enkel ander land in de buurt van China als goedkope productielocatie. Maar recente geopolitieke spanningen en overmatige afhankelijkheid van één toeleveringsketen hebben kansen gecreëerd voor opkomende landen in Zuidoost-Azië, zoals Vietnam, Indonesië en Thailand. Betekent dit dat China niet langer de fabriek van de wereld is?

China blijft nog steeds 's werelds grootste exporteur en zal dat waarschijnlijk in de nabije toekomst blijven. Maar als investeerder die op zoek is naar exportgroei, verwacht Ben Durrant, investment manager bij Baillie Gifford dat die groei ergens anders vandaan zal komen. Durrant bezocht dit jaar acht Aziatische landen en zag hoe sommige van hen zich ontwikkelen als nieuwe exportkampioenen. "Maar als deze landen het succes van China willen evenaren moeten ze begrijpen hoe China een exportkampioen werd,” zegt Durrant.

China’s succesverhaal

China had drie sleutelingrediënten. Het eerste was agrarische landhervorming die boeren aanmoedigde hard te werken en te investeren in hun land om de productie te verhogen en een overschot te creëren. Het tweede was het opbouwen van een op export gerichte productie-ethos die arbeidsintensief is en goederen produceert die andere landen willen kopen. En het derde was het richten van middelen en investeringen op de werkelijk succesvolle bedrijfssectoren. Daarnaast hielp het China om de beschikking te hebben over een omvangrijke, goedkope en kwalitatief goede beroepsbevolking.

Maar de kosten van Chinese arbeid zijn in het afgelopen decennium danig gestegen, en nu zijn Bangladesh en Vietnam veel goedkopere plaatsen om werknemers in dienst te nemen. Dat heeft er al toe geleid dat zelfs sommige Chinese bedrijven hun fabrieken buiten China hebben verplaatst. Daarnaast heeft de wereldwijde pandemie ook zwakke punten in toeleveringsketens aan het licht gebracht, vanwege de afhankelijkheid van één land.

Vietnam

Vanuit geopolitiek perspectief is Vietnam ieders vriend. Arbeid is er nu de helft goedkoper dan in China, terwijl de levensverwachting goed is en de onderwijsnormen beter zijn dan in menig West-Europees land. Op dat gebied is Vietnam een beetje het Zwitserland van Azië.

Durrant ziet Chinese, Koreaanse en Amerikaanse bedrijven volop investeren in Vietnamese fabrieken. Samsung Electronics bouwt in Vietnam zelfs een eigen haven. De export is nu negen keer zo hoog als 14 jaar geleden en bij het ontmoeten van ontwikkelaars van industriegebieden meldden zij allemaal sterke interesse van bedrijven die vestigingen wilden opzetten. Maar Durrant sprak ook met de spreekwoordelijke man in de straat, taxichauffeurs en andere lokale bewoners die vol optimisme en enthousiasme waren over de vooruitzichten van Vietnam dat uitgroeit tot een dynamische en progressieve economie.

Indonesië

Indonesië heeft dan weer een heel ander groeiverhaal. Het land is gezegend met overvloedige grondstoffen: bovengronds zijn er rubber, rijst en kokosnoten, ondergronds is het land rijk aan bauxiet, koper en nikkel. Traditioneel worden metalen in Indonesië gewonnen en vervolgens geëxporteerd, met weinig uiteindelijk voordeel voor de bevolking. Echter, President Widodo heeft geholpen bij het opzetten van nieuwe verwerkingsfaciliteiten, vooral voor nikkel. Het beleid is om te ontginnen, te verfijnen en vervolgens aan de wereld te verkopen.

Nikkel is een van de meest toepasbare metalen op aarde en wordt gebruikt voor staal, legeringen, draden, munten, buizen, spijkers en… elektrische batterijen. Indonesië probeert deze intensieve gebruikers van nikkel te verleiden om zich in het land te komen vestigen. Hyundai heeft al een autofabriek in Indonesië gebouwd om elektrische voertuigen te produceren dicht bij de nikkelvoorraden, en op sommige van de oostelijke eilanden zijn industriegebieden ter grootte van steden ontwikkeld, onder zeer gunstige belastingvoorwaarden.

Indonesië heeft het potentieel om te profiteren van de opkomst van hernieuwbare energie en de elektrificatie van transport door duurzame productieclusters op te zetten. Als ze slagen, zullen honderden miljoenen mensen profiteren van deze werkgelegenheid en versterking van de economie.

Thailand

Baillie Gifford investeert momenteel in Fabrinet, een hoogwaardige fabrikant van optica en elektronica in Thailand, en een van de weinige exportsuccessen in het land. De meest winstgevende bedrijfssector in Thailand is toerisme, waardoor het een op diensten gebaseerde economie is. Dus kijk Durrant ook vooral naar de financiële en retailsector in Thailand, die het goed doen als de bredere economie het goed doet.

Een landelijke investeerder, Muangthai Capital, trok zijn aandacht. Terwijl creditcards gebruikelijk zijn voor inwoners van Bangkok, is er in armere, landelijke gebieden een onvervulde vraag om te lenen. Lenen is een lastige business: kapitaal verstrekken aan degenen die het echt nodig hebben, is uitdagender dan lenen aan degenen die het niet (echt) nodig hebben. Je moet de mindset van het bedrijf begrijpen om een geldschieter te vinden die zowel winstgevend als nuttig is voor de samenleving op de lange termijn.

Durrant ontmoette de zoon van het oprichtersechtpaar om meer te weten te komen over de leencultuur en het ethos van het managementteam. Terwijl zijn ouders een bedrijf van $2 miljard hebben opgebouwd, leek hij zuinig, nederig en met beide benen op de grond. Hij zal het bedrijf de komende 30 tot 40 jaar leiden, dus Durrant houdt het in de gaten.

Groei

Vanuit een macro-perspectief zal het grootste deel van de groei uit Azië komen naarmate deze eeuw vordert. Maar dat wordt nog niet weerspiegeld op de aandelenmarkten. Er ligt een enorme beleggingskans, maar het is een grote uitdaging om onderscheidend te zijn en te begrijpen waar de groei vandaan komt. De Zuidoost-Aziatische economieën zijn sterk – de inflatie is niet abnormaal hoog, de rentetarieven zijn stabiel en de balansen gezond. Het bezoeken van deze landen hielp Durrant om de Big Picture te vormen en in te zien hoe deze landen zullen uitgroeien tot nieuwe exportkampioenen.