Olivier de Berranger, CEO, La Financière de l’Échiquier, september 2025.
In de lijst van onwettige vormen van toestemming herinnert het Franse burgerlijk wetboek in artikel 1137 eraan dat bedrog het feit is dat een contractant de toestemming van de andere partij verkrijgt door middel van manipulatie of leugens.
Hoewel Donald Trump zich profileert als een meester in de kunst van het onderhandelen [1], moeten we toch erkennen dat Europa een meester lijkt te zijn in de kunst van het zich onderwerpen. De “onderhandelingen” met de Verenigde Staten over de handel kwamen namelijk neer op het uitnodigen van Ursula von der Leyen midden in de zomer op één van de privégolfbanen van de Amerikaanse president in Schotland, om haar te informeren over invoerrechten van 15%, op enkele uitzonderingen na, zoals de luchtvaart en bepaalde strategische grondstoffen, die overigens nog niet duidelijk zijn gedefinieerd.
Voor sommigen een opluchting, aangezien dit tarief lager is dan de 20% die tijdens Bevrijdingsdag in april werd aangekondigd, en zelfs lager dan de 30% die was beloofd als er geen gemeenschappelijk akkoord zou worden bereikt. Toch blijft het een astronomisch hoog percentage in vergelijking met de 1% à 2% die tot nu toe gold, en is het de hoogste douaneheffing sinds bijna een eeuw.
En alsof dat nog niet genoeg is, verbindt de Europese Unie zich ertoe om in de komende drie jaar voor $ 750 miljard aan brandstoffen, LNG [2] en olie te importeren. Daar komt nog een toezegging bij om meer elektronische chips en wapens te kopen. Als klap op de vuurpijl - alsof Europa een te veel aan binnenlandse investeringen heeft - verbindt de EU zich ertoe om $ 600 miljard te investeren op Amerikaans grondgebied. Het Europese spaaroverschot zal dus nog steeds worden geïnvesteerd aan de andere kant van de Atlantische Oceaan in plaats van te worden gebruikt om eigen binnenlandse bedrijven te financieren. In “ruil daarvoor” worden de Europese invoerrechten op Amerikaanse producten verlaagd tot 0% ...
In een opiniestuk probeert Ursula von der Leyen zich te rechtvaardigen door te stellen dat “het akkoord weliswaar niet perfect is, maar wel solide”. Over die soliditeit kan echter worden getwijfeld, gezien de volatiliteit en wispelturigheid van de beslissingen van de 47e Amerikaanse president. Maar wat duidelijk is, is dat Europa heel goed in staat is zichzelf in de voet te schieten. Mario Draghi merkte op dat de interne regelgevende en normatieve belemmeringen in Europa een grotere rem op de handel vormen dan de Amerikaanse douanerechten [3]. Het IMF schat dat alle niet-tarifaire belemmeringen voor de handel binnen de EU gelijk staan aan douanerechten van 44% voor de verwerkende industrie en zelfs 110% voor de dienstensector [4]. Daardoor is onze handel tussen Europese lidstaten de helft kleiner dan die tussen de Amerikaanse deelstaten onderling. Mario Draghi voegt eraan toe dat de toepassing van de AVG [5] in Europa de winst van kleine en middelgrote ondernemingen met 12% zou hebben verminderd!
Hoewel wij ons kunnen “geruststellen” als we kijken naar de schokbehandeling die Zwitserland krijgt, met 39% douanerechten en enkele zeldzame sectorale uitzonderingen, is het hoog tijd dat Europa reageert en, door middel van een hernieuwd bestuur, zijn rol als toonaangevende wereldwijde interne markt bevestigt. Om Mark Twain te parafraseren: de geruchten over de dood van de EU zijn sterk overdreven, maar het is tijd om in actie te komen, anders zou een hypothetisch toekomstig akkoord voor de wederopbouw van Oekraïne ook op een fiasco uitlopen.
[1] Donald J. Trump with Tony Schwarz, The Art of the Deal, Random House editor, 1987
[2] LNG = Liquid Natural Gas (vloeibaar aardgas)
[3] Financial Times, Forget the US, Europe has successfully put tariffs on itself, 14.02.2025
[4] FMI, Europe: a recovery short of Europe’s full potential, 10. 2024
[5] Algemene verordening gegevensbescherming
