Kunstmatige intelligentie (AI) is een industriële revolutie die zich in razend tempo voltrekt. Terwijl bedrijven en landen wereldwijd miljarden investeren om de boot niet te missen, dreigt Europa achter te blijven in de strijd om technologische dominantie. Toch ontstaan er ook aan deze kant van de oceaan hoopvolle initiatieven, al zijn ze nog klein in vergelijking met het geweld uit de Verenigde Staten en China. Maar achter al het AI-optimisme schuilen vragen over winstgevendheid, energievoorziening en de houdbaarheid van de investeringsgolf, ook bij de vermogensbeheerders van Optimix.

De Europese achtervolging

In september haalde het Franse AI-bedrijf Mistral 1,7 miljard euro op, met ASML als belangrijkste investeerder. Mistral ontwikkelt, net als het Amerikaanse OpenAI, geavanceerde taalmodellen die menselijke communicatie nabootsen. Het is een bemoedigende stap, maar hij verbleekt bij de miljardenprojecten van Amerikaanse reuzen als Microsoft, Meta, Alphabet en Amazon.

Deze bedrijven investeren op ongekende schaal in datacenters, chips en software om hun machtspositie te verstevigen. Ook nieuwe spelers als OpenAI, xAI (van Elon Musk) en CoreWeave trekken enorme sommen kapitaal aan. De onmisbare schakel in dit ecosysteem is chipproducent Nvidia, inmiddels het meest waardevolle beursbedrijf ter wereld.

China laat zich intussen niet onbetuigd. Terwijl het Westen worstelt met regelgeving en afhankelijkheid van Amerikaanse technologie, bouwt China gestaag aan een eigen AI-ecosysteem. Bedrijven als Huawei, Alibaba, Baidu en Tencent gebruiken nu zelfontwikkelde chips, waarmee ze minder afhankelijk worden van Nvidia. Inmiddels gaat al meer dan de helft van de wereldwijde investeringen in datacenters naar servers met deze nieuwe generatie chips.

Afbeelding: Geschatte wereldwijde investeringen in datacenters in de periode 2025 - 2030

De belofte van ‘physical AI’

De vraag is of de huidige investeringsgolf zich ook vertaalt in duurzame winstgevendheid. De verwachtingen zijn torenhoog: kunstmatige intelligentie kan hele sectoren transformeren en de productiviteit fors verhogen. Een opvallend voorbeeld zijn humanoïde robots. Tot voor kort opereerden robots vooral in gecontroleerde fabrieksomgevingen, maar dankzij vooruitgang in batterijtechnologie, sensoren en AI kunnen ze zich straks ook in de menselijke leefwereld begeven.

Deze zogeheten physical AI kan tekorten in sectoren als de zorg verlichten en nieuwe vormen van automatisering mogelijk maken. Robots die ouderen helpen, logistieke taken overnemen of gevaarlijk werk uitvoeren, zouden het tekort aan arbeidskrachten kunnen opvangen en de welvaart vergroten.

Toch blijft de financiële rekensom lastig. De razendsnelle technologische ontwikkeling maakt dat chips snel verouderen en dus in korte tijd moeten worden afgeschreven. Onderzoek van Bain & Company schat dat AI in 2030 voor zo’n 1,2 biljoen dollar aan nieuwe omzet kan zorgen, maar dat er minstens 2 biljoen nodig is om de huidige investeringen te rechtvaardigen. Dat schept onzekerheid voor beleggers.

Ook de concurrentie neemt toe: waar bedrijven als Google, Amazon en Microsoft vroeger elk hun eigen niche hadden, betreden ze nu elkaars terrein. Dat kan marges onder druk zetten. Vanuit dat perspectief is het niet vreemd dat sommige beleggers, zoals Optimix, hun blootstelling aan de grootste technologieaandelen hebben verkleind.

Energie als nieuwe bottleneck

Hoewel de winstgevendheid op korte termijn onzeker is, staat één ding vast: de investeringsgolf zelf komt niet tot stilstand. De enorme hoeveelheid data die AI vergt, stelt ongekende eisen aan de infrastructuur. De bouw van datacenters schiet wereldwijd omhoog, maar de energievoorziening dreigt een knelpunt te worden.

In Nederland duurt het soms tien jaar voordat een datacenter op het elektriciteitsnet kan worden aangesloten; in Duitsland is dat zeven jaar, in de VS één tot drie. Alleen China beschikt over voldoende capaciteit. Om alle geplande datacenters van energie te voorzien, zijn flinke investeringen in de energie-infrastructuur vereist.

Zowel voor de Verenigde Staten als voor China geldt dat kernenergie een belangrijke rol gaat spelen in de stijgende vraag naar elektriciteit. Dit thema is ook in Europa weer op de radar verschenen. Een van de beste investeringen van Optimix dit jaar is een belegging in de VanEck Uranium & Nuclear ETF.

Daarnaast heeft Optimix een grote positie in grondstoffen binnen Optimix Wereld Aandelenfonds, dat dit jaar met +16,4% steeg. Met name koper speelt een essentiële rol spelen in het vergroten en verbeteren van de elektrische infrastructuur. Ook via de positie in Add Value Fund profiteren de vermogensbeheerders van Optimix van de investeringen in kunstmatige intelligentie. Besi en ASMI zijn als sterkhouders in Add Value Fund in de portefeuilles van Optimix vertegenwoordigd.