Navbar logo new
Bedrijfsoverdracht en successieplanning vereisen maatwerk
Calendar09 Dec 2020
Thema: Beleggen
Fondshuis: Nagelmackers

Ondernemers die ook na hun pensioen een goed en zorgeloos leven willen leiden, bereiden best hun bedrijfsoverdracht en hun successieplanning goed voor.

Ondernemers beseffen goed dat ze niet moeten rekenen op de wettelijke pensioenuitkering om hun levensstandaard op peil te houden vanaf hun pensioen. Doorgaans bouwen ze daarom tijdens hun carrière al een pensioenpot op via het vrij aanvullend pensioensparen voor zelfstandigen (VAPZ) of de individuele pensioentoezegging (IPT). Ook het klassieke pensioensparen is goed ingeburgerd, terwijl ondernemers doorheen de jaren ook via de vennootschap een bijkomende spaarbuffer aan leggen.

“Voor een ondernemer is de eigen vennootschap uiteraard ook een vorm van pensioenopbouw. Rond de leeftijd van 50 à 55 jaar moeten ondernemers daarom best goed nadenken over de concrete toekomstplannen voor hun onderneming”, zegt vermogensplanner Pieter Haine van Nagelmackers.

Liquidatie of overdracht?

Er zijn verschillende scenario’s mogelijk. Sommige ondernemers gaan uit van een liquidatie, andere ondernemers mikken op een verkoop en bij familiale ondernemingen kande overdracht naar de volgende generatie aan de orde zijn.

Haine: “Welke piste het ook wordt: die moet altijd tijdig worden voorbereid.” Zo gebeurt het geregeld dat met het oog op een verkoop het bedrijfsvastgoed wordt ondergebracht in een aparte patrimoniumvennootschap. Zo kan de ondernemer wel de exploitatie van de vennootschap verkopen, maar behoudt hij de onroerende goederen. Bij de overdracht van een familiebedrijf zijn ook andere kwesties aan de orde: de zoektocht naar geschikte familieleden om de bedrijfsleiding over te nemen (al dan niet met een assessment), psychologische begeleiding om de emotionele aspecten in goede banen te leiden of het opzetten van structuren met controlemechanismen voor de oudere generatie. “Voor elk van die aspecten is professionele ondersteuning een must. Als bankier kunnen we onze cliënten daarin begeleiden en indien nodig in contact brengen met gespecialiseerde partijen”, zegt Haine.

Bedrijfsoverdracht op jonge leeftijd

De tijd is voorbij dat een bedrijfsoverdracht pas aan de orde is wanneer de pensioenleeftijd in zicht is.

Haine: “De voorbije weken heb ik al verschillende jonge bedrijfsleiders begeleid bij de overdracht van hun onderneming. Het zijn veertigers die ooit een start-up uit de grond stampten en die hun vennootschap verkochten voor ettelijke miljoenen euro’s. Zij hebben vaak hele andere bezorgdheden dan iemand die zijn onderneming verkoopt met het oog op het pensioen.” Deze ondernemers voelen zich te jong om al te rentenieren, ook al hebben ze vaak nog geen concrete professionele plannen op het moment van de bedrijfsoverdracht. En met minderjarige kinderen is successieplanning doorgaans nog niet aan de orde.

Haine: “Deze categorie van ondernemers wil vooral tijd kopen, in afwachting van nieuwe herinvesteringen of een meer definitieve successieplanning. Daarbij wordt geregeld de levensverzekering als planningsinstrument gebruikt.”

Successieplanning

De bedrijfsoverdracht en de nieuwe vermogensgroei is voor veel ondernemers ook het moment om hun successieplanning onder de loep te nemen. Haine: “Meestal wordt er meteen gedacht aan schenkingen aan de kinderen. Maar een goede successieplanning omvat veel meer dan schenkingen aan de kinderen.” Want vooraleer een deel van het vermogen weg te schenken, is het toch vooral zaak om te achterhalen welk kapitaal er nodig is toekomstige projecten te financieren en comfortabel te leven vanaf het pensioen tot pakweg de leeftijd van 90 tot zelfs 100 jaar. “Een gedetailleerd renteniersplan schept daarover duidelijkheid. Pas daarna kan ook het echte successieverhaal starten”, zegt Haine. En ook dan zijn schenkingen aan de kinderen nog niet direct aan de orde.

"De bescherming van de partner is meestal de eerste prioriteit, zodat bij een overlijden de langstlevende partner niet ineens met lege handen achterblijft. Een goede successieplanning zorgt ervoor dat ook de langstlevende partner niets tekortkomt”, zegt Haine. Die bescherming kan worden versterkt via onder meer het huwelijkscontract of een schenking tussen echtgenoten

Bij de verdere successieplanning – onder meer naar de kinderen – staat doorgaans controle hoog op het lijstje met prioriteiten. Zo worden aan schenkingen vaak voorwaarden gekoppeld (bijvoorbeeld het behoud van het vruchtgebruik) of worden via een maatschap meer doorgedreven controlemechanismen ingebouwd.

“Ondernemers geven niet graag de controle uit handen en geven zelden carte blanche. Net daarom is het zo belangrijk dat elke bedrijfsoverdracht en de daarop volgende successieplanning helemaal op maat wordt uitgewerkt”, besluit Haine.