Het begin van een "onderhoudsperiode", waarbij de stroom van Russisch gas naar Europa via Nord Stream gedurende tien dagen wordt stopgezet, vestigt de aandacht op het risico van een langdurige toevoerstop van Russisch gas wat zou kunnen betekenen dat de eurozone in een recessie zou belanden. Dat zegt Gilles Moëc, hoofdeconoom van AXA Group in de jongste Macrocast.

De hamvraag is echter of Duitsland en Italië erin slagen - samen met de kleinere landen in het oosten van de EU – om de Europese solidariteit op gang te brengen, zodat de schaarse voorraden in de hele EU worden gebundeld.

‘Voor wat hoort wat’

Duitsland en Italië zijn de twee grote economieën in de EU die het hardst geraakt zullen worden wanneer er sprake is van een langdurige toevoerstop van Russisch gas. Moëc sluit een discussie over ‘voor wat hoort wat’ niet uit als er daadwerkelijk een beroep wordt gedaan op de solidariteit van de EU. Daarmee doelt de AXA-econoom op steun aan Duitsland vanuit Frankrijk en de periferielanden in ruil voor een schuldenherschikking.

Dit zou geen gemakkelijke discussie zijn en er zouden aanzienlijke spanningen tussen de lidstaten kunnen ontstaan, wat precies het belangrijkste motief voor Moskou zou kunnen zijn om een "plotselinge stop" van de gasexport naar Europa door te voeren.

Toegang tot harde valuta

Het blijft echter een delicate berekening voor Rusland. Een volledige stopzetting van de gastoevoer naar de EU zou immers resulteren in een pijnlijk verlies van de toegang tot essentiële harde valuta. De beste handelwijze voor Moskou zou wel eens kunnen zijn om zijn inkomsten en politieke druk op het Westen te maximaliseren door zijn toevoer te verminderen maar niet volledige te stoppen, zodat de prijzen aanzienlijk stijgen. Daardoor zou de inflatie nog verder toenemen en de Europese consumenten schaden, maar met behoud van de gasinkomsten voor Rusland.