Thomas Planell, Beheerder - Analist DNCA Investments.

Wat is het verband tussen een appel en het monetair beleid?

De zwaartekracht! Of veeleer Sir Isaac Newton, de beroemdste theoreticus in de materie. Het Britse natuurkundige genie legde niet alleen de basis die Henry Cavendish in staat stelde de G-constante van de universele gravitatiewet van Newton te meten.

Hij was ook muntmeester van het koningshuis.

Zijn opdracht bestond erin de strijd aan te binden met valsemunters die de economie van het land ondermijnden, tot in de zalen van de “Royal Mint”, waar gewiekste medewerkers de randen van munten afvijlden om een minieme hoeveelheid goud buit te maken. De Bank of England, die vierhonderd jaar na de bouw van het Franse Hôtel de la Monnaie werd opgericht, was aanvankelijk het orgaan dat een andere financiële crisis in het land moest bezweren. Het koninkrijk was in oorlog met Frankrijk en de nood aan goud was hoog. De instelling werd opgericht om het koningshuis de mogelijkheid te bieden geld op te halen via de uitgifte van de fameuze banknotes …

Vandaag moet ze het hoofd bieden aan een nieuwe crisis. Het land blijft worstelen met de gevolgen van de Brexit en staat op de rand van de stagflatieafgrond. De core inflatie, die hardnekkig boven de 7% verankerd blijft, verraste deze week zelfs met een nieuwe opstoot. Een matiging van de inflatie zoals die zich sinds enkele maanden in Europa en de Verenigde Staten voltrekt, lijkt volledig voorbij te gaan aan het land. De Britse economische vertraging volstaat niet om de grote brand te blussen. Bijgevolg kon de Bank of England zich niet dezelfde luxe permitteren als de Fed vorige week. Gedwongen door de harde realiteit van de cijfers trok ze haar basisrente op tot het hoogste niveau sinds 2008, waarmee het meest ingrijpende monetair beleid sinds de jaren 1980 een feit is, tot groot ongenoegen van de vastgoedmarkt. Verwacht wordt dat de hypothecaire rentevoeten tot boven de beleidsrente zullen stijgen, waarvoor de verwachting nu in de richting van 6,25% gaat ...

De BoE is niet de enige: zowat 1.150 km ten noordoosten van de Noordzee besliste ook Norges Bank om door te gaan met haar programma van renteverhogingen, in tegenstelling tot wat de markten vorige week verwachtten, toen het optimisme nog groot was.

Na de 90 renteverhogingen die wereldwijd plaatsvonden in 2023 zijn de twijfels nog steeds niet van de baan: zal de inflatie uiteindelijk plooien onder het effect van het zwaartekrachtgat van de 470 renteverhogingen van de voorbije twee jaar? Of is het zoals in de wet van Newton onvermijdelijk dat een tweede massa wordt toegevoegd aan de vergelijking: die van de recessie?

In navolging van Joachim Nagel bij de Bundesbank gaf Jerome Powell voor het Congres aan dat de strijd tegen de kerninflatie, die zich in de Verenigde Staten en Europa koppig rond de 5% heeft genesteld, een beproeving van lange adem zal zijn. Een beproeving die helaas gepaard zal gaan met werkloosheid en recessie. Als reactie op een terugkerend hawkish discours, stemmen de markten hun verwachtingen nu af op de dot plots van de gouverneurs van de Fed, terwijl in Europa de kans toeneemt op een renteverhoging door de ECB in juli en september.

Het is de zwaartekracht van deze twijfels die de markten met de voeten terug op de grond plaatst, terwijl vrijdag de onverwachte terugval van de PMI-indicatoren in de eurozone en hun forser dan verwachte krimp in het Verenigd Koninkrijk in de richting wezen van een vertraging van de verwerkende sector, maar ook de dienstensector. En laten het nu net de diensten zijn waaraan de westerse economieën hun veerkracht te danken hebben.

Het mogen vage disciplines heten, de economische analyse en het voeren van een monetair beleid. Door de gravitatieconstante te meten, stelde het experiment van Cavendish de astrofysici in staat de massa te meten van hemellichamen op meerdere lichtjaren verwijderd van de aarde ... Helaas is de materie waarmee de centrale bankiers aan de slag moeten een minder exacte wetenschap!