Triodos Investment Management presenteert vandaag haar Economische Vooruitzichten 2024. Daarin concludeert zij dat de wereldeconomie voor grote uitdagingen staat, waarvan de meest afschrikwekkende de afbraak van onze economische structuur is. De kern van dit probleem is een afhankelijkheid van groei, die volgens Triodos Investment Management moet worden heroverwogen. Dit heeft grote gevolgen voor beleggers, maar vooral voor de toekomst van de mensheid.
"Zowel de voortdurende ecologische achteruitgang als de toenemende ongelijkheid zijn het gevolg van het meedogenloze streven naar economische groei", zegt Hans Stegeman, hoofdeconoom van Triodos Bank. "Daarom zou een discussie over de groei zelf en de verkenning van alternatieve routes naar een bloeiende en toekomstbestendige samenleving een essentieel aspect moeten vormen van een langetermijnvisie voor een instelling als de onze, die zich inzet voor de overgang naar een duurzame economie."
Bescheiden groei in het verschiet
Na tumultueuze jaren als gevolg van de COVID-19 crisis, energie-uitdagingen en de aanhoudende oorlog in Oekraïne, is de wereldeconomie in een relatief stabiele fase beland. De wereldwijde vooruitzichten van Triodos Investment Management gaan uit van een bescheiden economische groei van 3,1% voor volgend jaar. Deze prognose houdt rekening met recessies in de VS en het VK, in combinatie met worstelende economieën in de eurozone en Japan.
Hoewel deze groei onvoldoende is om het leven van mensen in opkomende markten te verbeteren, sluit deze aan bij de bewuste pogingen van de centrale banken om de inflatie te bestrijden door de rente te verhogen. Dit resulteert in hogere leenkosten en daardoor lagere investeringen. Daarnaast vergroten de uitdagingen ook door de aanhoudende geopolitieke zorgen, zoals de aanhoudende oorlog in Oekraïne, het escalerende geweld in het Midden-Oosten en de handelsspanningen tussen China en de VS.
De daaruit voortvloeiende magere groei is lager dan wat beleggers verwachten. De hogere rendementseisen van beleggers, die vooral worden gedreven door marktgroei, zetten bedrijven ertoe aan om te focussen op efficiëntie, het terugkopen van aandelen of andere waardeverhogende strategieën.
Overschrijding van de planetaire grenzen
Deze lage wereldwijde groei voegt echter nog steeds economische activiteit toe ter grootte van de economie van het Verenigd Koninkrijk. Volgens Triodos Investment Management is dit een belangrijk punt van zorg. Terwijl de COP28 klimaatconferentie nadert, wordt het steeds duidelijker dat we wereldwijd nog steeds niet in staat zijn om de economische activiteit los te koppelen van de negatieve effecten op het ecosysteem. De planetaire grenzen worden al overschreden. Dit leidt tot de situatie dat het groeiafhankelijke economische systeem niet genoeg groeit. Tegelijkertijd is het duidelijk dat meer economische activiteiten het ecosysteem zullen schaden.
Naar een post-groei economie
In haar vooruitzichten pleit Triodos Investment Management voor en werkt zij wegen uit naar een post-groei-economie. Dit houdt in dat de economie zodanig wordt hervormd dat deze minder afhankelijk wordt van groei en tegelijkertijd welvaart voor iedereen garandeert. Voor welvarende landen is het volgens Triodos Investment Management belangrijk om te erkennen dat extra materiële welvaart niet noodzakelijkerwijs bijdraagt aan het algehele welzijn. Tegelijkertijd zal geen groei of zelfs een afname van de economische activiteit in welvarende landen de minder welvarende landen in staat stellen vooruitgang te boeken, omdat daar een hogere inclusieve groei de levensomstandigheden positief kan beïnvloeden.
De weg naar post-groei vereist radicale verschuivingen. Sommige sectoren moeten geleidelijk verdwijnen, terwijl andere moeten opbloeien. Sectoren met hoge vervuilingsniveaus, zoals fossiele brandstoffen, fast fashion en industriële landbouw, genereren misschien financiële waarde, maar ze hollen de ecologische en sociale waarden uit, wat ten koste gaat van de (toekomstige) welvaart.
In een post-groei-economie is er ruimte voor herstelgerichte bedrijven die netto positieve waarde creëren om te floreren. Om deze transformatie mogelijk te maken zijn ingrijpende veranderingen nodig, van beleid tot gedrag. Triodos Bank is van mening dat dit een haalbare kaart is.
