Thomas Planell, Beheerder - Analist DNCA Investments

De deelnemers aan het forum in Davos dachten dat ze op hun twee oren konden slapen.

Thomas Planell

Na een historisch warme decembermaand (1,47 graad boven het wereldwijde gemiddelde van de twintigste eeuw) die het kwik van het wereldwijde olieverbruik deed dalen (maar liefst -700.000 vaten per dag vorige maand!) en waardoor de Europese gasreserves het jaar 2023 konden afsluiten met een geruststellende vullingsgraad van 85%, bereiken de temperaturen opnieuw hun historisch gemiddelde. De sneeuwkanonnen langs de skipistes zullen dus niet knallen. Goed nieuws voor de koolstofbalans van het evenement met de 1000 privéjets, waarvan we ons allemaal nog de bijna-hittegolf van de winter van 2022/23 kunnen herinneren. Dat was echter buiten de donder van de Iraanse artillerie gerekend, die de Pakistaanse premier met spoed terugriep naar zijn land, of de ophef die werd veroorzaakt door de drie Houthi-raketaanvallen op de Rode Zee eerder deze week.

Nagenoeg twee jaar na het Russische offensief kondigt Davos (wiens thema dit keer niets meer en niets minder is dan de congreganiste ‘heropbouw van het vertrouwen’) immers een nieuw jaar aan dat gevaarlijker belooft te worden dan het vorige op geopolitiek gebied. Van de Gazastrook tot het noorden van Irak, van de kust Jemen tot het Pakistaanse Baloutchistan, de gevolgen van het oostwaartse gewapend conflict verspreiden zich steeds verder dan de regio, waardoor de wereldwijde handel wordt aangetast en de gemoederen worden verhit. De olieproducten presteerden beter dan verwacht op de grondstoffenmarkten (+4% voor de WTI sinds het begin van het jaar). En van $ 1.500 in oktober stijgt de prijs van een container Azië-Noord-Europa nu naar $ 4.000. Laten we niet vergeten dat deze logistieke ontwrichtingen historisch gezien een sterke bron van inflatie zijn. De blokkade van de 'Ever Given' in 2021 heeft ons dat 'voor altijd' bewezen. Met dien verstande dat de wereldwijde economische groei destijds veel krachtiger was dan vandaag. In deze verder indolentere tijden kunnen bedrijven de grootste moeilijkheden ondervinden om de prijsstijgingen even gemakkelijk door te rekenen aan hun klanten…

Te beginnen met de Fransen, die binnenkort zullen beginnen te protesteren, zodra ze de stijging van de elektriciteits- en gasprijzen voelen in februari... en waarschijnlijk één van de eersten zullen zijn om de index van de inflatieverwachtingen op een jaar voor de Europese consument van de ECB te ontkrachten. Die inflatie stond op 16 januari trouwens weer op het laagste niveau in anderhalf jaar tijd (3,2% inflatie verwacht voor de komende 12 maanden).

Laten we niet vergeten dat de Amerikaanse en Europese inflatie in december wist te verbazen omdat hij hoger was dan verwacht. Misschien kunnen we ervan uitgaan dat deze cijfers, de geopolitieke context en de verstoringen veroorzaakt door het ongunstige weer niet vreemd zijn aan de aanzienlijke opvering van de Amerikaanse breakevens en inflatieswaps sinds het begin van het jaar.

De obligatiemarkten lijken momenteel het minst gedekt te zijn tegen de kou die wordt veroorzaakt door de heropleving van de inflatieverwachtingen en de budgettaire bezorgdheid. Wat dat betreft, is het interessant dat de Britse minister van Financiën Jeremy Hunt of de belastingcommissie van het Amerikaanse Congres een standpunt inneemt ten gunste van nieuwe belastingverlagingen. De waakzame bonds zien deze fiscale overdrachten die gunstig zijn voor de bedrijven, niet op dezelfde manier als de aandeelhouders. Dat zou een deel kunnen verklaren van de opwaartse druk die deze week op de Amerikaanse lange rente werd waargenomen en de onderprestatie van de obligatieklasse (-3% voor de Bloomberg Global Aggregate-index sinds het begin van het jaar) tegenover de Amerikaanse en wereldwijde aandelen (-0,8% voor de MSCI World). De Europese aandelenmarkten beginnen het jaar dan weer in het rood. Ze zijn bezorgd over de kwetsbaarheid van Duitsland (waarvan de economie in 2023 met 0,3% is gekrompen) voor de logistieke risico’s en de schaduwen die het beeld van de Chinese groei verduisteren.

In Davos heeft de Chinese premier Li Qiang, ondanks de aankondiging van een hypothetisch speciaal programma van staatsemissies van 139 miljard dollar, de kou geblazen door de hypothese van een mogelijke omvangrijke budgettaire stimulans uit de weg te ruimen. Enkele dagen voordien zorgde de centrale bank ook voor een tempering van de marktverwachtingen, op zoek naar een verlaging van de beleidsrente. Voor de overheid is er geen sprake van enig teken van paniekzwakte, terwijl de groei (5,2%) voldoet aan het officiële doel van de partij. De consumptie houdt immers goed stand en de industriële activiteit blijft goed op het ritme van de vlucht naar voren van goedkope export. Maar waarom zouden we dan overdreven ijverig zijn? Om de bevolkingsgroei aan te zwengelen (aangezien deze negatief was in 2023!)? Of om de deflatie tegen te gaan (die trouwens de langste deflatie is sinds 1999!)? Als we naar Japan of het Westen kijken, begrijpen we dat China zich voor één keer niet wilt laten inspireren door hun plannen!