De vervroegde verkiezingen in Duitsland bieden een kans om de economie te resetten. Maar zelfs in het gunstigste geval is het onwaarschijnlijk dat de verkiezingsuitslag een fiscale bazooka naar Amerikaans model zal inluiden, stelt econome Katharine Neiss van PGIM Fixed Income in een vooruitblik.

“De vervroegde verkiezingen spreken boekdelen over de politieke verlamming in het licht van de economische stagnatie waarmee het land te kampen heeft sinds de Russische invasie in Oekraïne.” De economische uitdagingen waar het land voor staat noemt zij “acuut”.

De Duitse economie is de afgelopen twee jaar gekrompen en zal in 2025 naar verwachting met niet meer dan een paar tienden groeien, wijst Neiss. Deze economische zwakte staat in schril contrast met de 2,0% gemiddelde jaarlijkse reële groei die het land tussen 2010 en 2019 kende.

50 miljard per jaar extra

“Met een regering onder leiding van de CDU/CSU zien we in het beste geval marginale verschuivingen in het beleid, met een grotere focus op concurrentievermogen en hogere fiscale uitgaven, met name met betrekking tot defensie. We denken aan energiesubsidies en een verhoging van de defensie-uitgaven met ongeveer 50 miljard euro per jaar. Dit zou een stap in de goede richting zijn, maar betekent nauwelijks een radicale breuk met het beleid uit het verleden.”

De waarschijnlijke volgende kanselier, Friedrich Merz, is misschien meer hervormingsgezind, maar zal beperkt zijn in zijn mogelijkheden omdat het er op basis van de huidige peilingen naar uitziet dat hij een coalitie moet vormen met ten minste één andere centrumpartij. Daardoor zal het waarschijnlijk langer duren voordat veranderingen worden doorgevoerd. Om de ‘schuldrem’ te hervormen is bovendien een twee derde meerderheid nodig.

“Ook dit zou tijd kunnen kosten gezien de groeiende steun voor kleinere partijen verder links en rechts van het politieke spectrum die dergelijke inspanningen zouden kunnen frustreren. Daardoor zien we overeenstemming over hervormingen of hogere uitgaven op zijn vroegst in de tweede helft van 2025, terwijl 2026 plausibeler is.”

Zwakte kan overslaan naar de rest van de EU

Een risico is echter dat de vervroegde verkiezingen de situatie niet oplossen, waardoor politieke fragmentatie leidt tot aanhoudende politieke verlamming. Neiss: “Door de bindende budgettaire beperkingen is het land niet in staat om tegelijkertijd de uitdagingen op sociaal vlak, het afnemende concurrentievermogen en de bezorgdheid over de binnenlandse veiligheid aan te pakken. Gezien de omvang van de economie en verbondenheid met de buitenwereld, bestaat het gevaar dat de zwakte overslaat naar de rest van de EU. En dat op een kritiek moment dat de regio het hoofd moet bieden aan hernieuwde handelsspanningen met de VS en China.”