Door Gilles Moëc, AXA Group Chief Economist en Head of AXA IM Research
- De Europeanen hebben China vervangen als de marginale kredietverstrekker aan de VS. In tegenstelling tot het oude “Bretton Woods 2.0” is dit niet de keerzijde van een enorm bilateraal tekort. Deze “Bretton Woods 3.0” is veel gunstiger voor de VS
- Een CDU-SPD coalitie - minder verwaterend dan een bredere regeling - heeft een meerderheid in Duitsland. Dit zou helpen om opnieuw een Europees “tegengeluid” op te bouwen, maar partijen die niet tot de mainstream behoren zouden de hervorming van de schuldenrem kunnen blokkeren
Bretton Woods 2.0”, bedacht door Folkerts-Landau en Garber in 2003, beschreef een monetaire orde die georganiseerd is rond China dat zijn overschotten recycleert in schulden van de VS, en zo zowel de oorzaak is van de verslechtering van de Amerikaanse lopende rekening als de houdbaarheid ervan mogelijk maakt. Wij denken dat er een “Bretton Woods 3.0” kader is ontstaan, met twee grote verschillen met het Folkerts-Landau/Garber-model: ten eerste is de belangrijkste tegenhanger van de Amerikaanse financieringsbehoefte een volwassen economie, Europa.
Sinds 2022 zijn beleggers in de eurozone de grootste buitenlandse houders van Amerikaanse staatsobligaties. Dit moet worden gezien als gunstig voor de VS: het is veiliger om te vertrouwen op spaargeld van een politieke en militaire bondgenoot om een zuinig begrotingsbeleid te blijven voeren dan op een geopolitieke rivaal zoals China. Ten tweede leidt dit niet tot een enorm tekort op de bilaterale lopende rekening van de VS: het handelstekort van de VS met de eurozone in goederen wordt gecompenseerd door een sterke export van intellectueel eigendom. Dit brengt de VS in een comfortabele positie.
Waarom iets repareren dat niet kapot is? De nieuwe voorzitter van de Amerikaanse raad van economische adviseurs kwam met ideeën om de Europeanen te dwingen hun schuldpositie in de VS te vergroten, als een “vergoeding” om te profiteren van militaire steun van de VS en tarieven te vermijden. Dit is “overkill” omdat Europeanen al spontaan sterk bijdragen aan de financiële duurzaamheid van de VS. In zijn plannen zou de Europeanen ook worden gevraagd om hun munt te waarderen ten opzichte van de dollar in het kader van een “Mar A Lago Accord”, wat - zonder financiële tovenarij, wat wij onpraktisch vinden - in tegenspraak is met de eerste doelstelling, terwijl het de toch al wankele groeiprestaties van Europa onder druk zet. Een grens aan zo'n dwingende Amerikaanse aanpak is dat de alternatieve strategieën van de Europeanen - bijvoorbeeld het ontwikkelen van hun eigen defensiesoevereiniteit - economisch aantrekkelijk kunnen worden als de kosten van de trans-Atlantische relatie te hoog worden.
We vinden het interessant dat Friedrich Merz, CDU-leider en winnaar van de verkiezingen van afgelopen zondag, belangstelling heeft getoond voor een dergelijke strategische herziening. Een coalitie met de SPD zou dit mogelijk kunnen maken, maar het feit dat niet-mainstream partijen de mogelijkheid zullen hebben om de grondwettelijke hervormingen te blokkeren die nodig zijn om de begrotingsruimte van Duitsland te vergroten, zal een obstakel zijn.
