Zelfs onder normale omstandigheden is het voorspellen van economische cycli meer een kwestie van inzicht dan van exacte wetenschap. Dat stelt Amerika-econoom Christian Scherrmann bij DWS in de Chart of the Week. “Kapitaalinvesteringen hebben een grillig verloop en zijn dus moeilijk vooraf in te schatten. Economen baseren hun verwachtingen vaak op peilingen, zoals de New Orders Index van het Institute for Supply Management (ISM).”

Deze index is onlangs gedaald tot onder de seizoensgecorrigeerde grenswaarde van 50 — een niveau dat van oudsher een teken is van een naderende economische neergang (bron: Bloomberg Finance L.P., peildatum 1 april 2025). “De belangrijkste oorzaak is het onvoorspelbare handelsbeleid van de regering-Trump. De stroom aan heffingen ondermijnt het vertrouwen onder Amerikaanse bedrijven. Bovendien blijft de golf aan investeringen door buitenlandse bedrijven, die in de VS fabrieken zouden moeten bouwen om importheffingen te omzeilen, vooralsnog uit”, weet Scherrmann.

Toch is het volgens Scherrmann nog te vroeg om te spreken van een onvermijdelijke recessie. Zoals de grafiek toont, is de ISM-index slechts een beperkte indicatie voor de toekomstige nieuwe orders. “Normaliter fluctueert het ondernemersvertrouwen sterker dan de feitelijke investeringen, zonder dat dit noodzakelijkerwijs een voorbode is van een structurele economische kentering. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de beperkte steekproefomvang van dergelijke enquêtes en het verschil tussen vrijblijvende inschattingen en het schrappen van kapitaalinvesteringen, omdat dat laatste vaak vaak gepaard gaat met enorme kosten”, aldus de DWS-econoom. Scherrmann: “Een conjunctuuromslag doet zich doorgaans voor wanneer veel bedrijven tegelijkertijd besluiten hun investeringen terug te schroeven. Zulke besluiten worden vaak ingegeven door een sterk teruglopende vraag, dalende aandelenkoersen of minder gunstige financieringsvoorwaarden die drukken op de investeringsbereidheid. Dergelijke omstandigheden kunnen leiden tot een neerwaartse spiraal waarin het pessimisme hoogtij viert.”

Scherrmann haalt nobeplrijswinnaars George Akerlof en Robert Shiller aan uit in hun boek Animal Spirits: Wanneer bedrijven daadwerkelijk besluiten te investeren, spelen psychologische factoren een grote rol (...). De beslissingen die bepalend zijn voor investeringen zijn eerder intuïtief dan gebaseerd op analyses. Die intuïtie is een sociaal psychologisch proces. “Met andere woorden: wil de Amerikaanse regering voorkomen dat het tanende vertrouwen overslaat en de investeringsbereidheid ondermijnt, moet het snel in actie komen”, waarschuwt Scherrmann.