Recente cijfers geven nog weinig prijs over de volledige impact van de handelsoorlog op de economie. Momenteel beginnen beleggers zich vooral te maken drukker om de begrotingsplannen van Trump en de gevolgen voor de Amerikaanse overheidsfinanciën.
De handelsoorlog is in volle gang. Ondanks dat er inmiddels pauzes zijn ingelast op de hoogste tarieven, blijft het gemiddelde effectieve invoertarief in Amerika nu 13%, het hoogste niveau sinds de jaren 40 van de vorige eeuw. Ondanks recente de-escalatie met China is dit dus nog steeds een grote schok voor Amerikaanse importeurs, waarvan de vraag is hoe dit nu de economie raakt. Zeker omdat ook onzekerheid bij bedrijven en consumenten een grote rol speelt bij de impact op de economie, is het moeilijk te voorspellen hoe dit nu precies uit gaat pakken.
De ontwikkelingen gaan zo snel dat cijfers achterlopen. De grote verstoringen die de handelsoorlog – met name met China voor de pauze – heeft veroorzaakt, lijken in eerste instantie echter nog geen grote impact op de Amerikaanse economie te hebben. Cijfers over april lieten zien dat de maakindustrie in de VS slechts gematigd kromp in april (-0.4%). De detailhandelsverkopen in de VS groeiden met slechts 0,1% nadat consumenten in maart nog tekenen van hamstergedrag lieten zien. Vooralsnog lijkt ook de inflatoire impact in de VS mee te vallen. Nog een gigantische bewegingen dus, maar ook geen enkele duidelijkheid over hoe de economie zich in de VS nu verder gaat ontwikkelingen: er is simpelweg nog te weinig bekend is over de effecten en het verloop van de handelsoorlog.
Voor de Federal Reserve (Fed) is het daardoor moeilijk om beslissingen te maken over de. Twee belangrijke Fed bestuurders gaven recent aan dat ze de komende maanden waarschijnlijk de beleidsrente niet zullen verlagen omdat het te onduidelijk is waar de economie precies naartoe gaat.
Ook in Europa is de impact vooralsnog onduidelijk. De inkoopmanagersindex voor de eurozone zakte in mei van 50,4 naar 49,5. Dat correspondeert met een stagnerende economie na een sterk eerste kwartaal. Interessant genoeg is het niet de maakindustrie – die het meest direct onder heffingen te leiden heeft – die slecht presteert. Het is juist de dienstensector die de afgelopen maanden steeds zwakker presteert. Dat wijst voorlopig juist op een meer binnenlands effect, of op een zwakkere vraag naar diensten door dalend vertrouwen in de wereldeconomie. Hoe dan ook, in de eurozone is er ook nog geen groot effect van de handelsoorlog op de economie te zien omdat de maakindustrie juist beter presteerde in mei dan in de afgelopen maanden.
Zo zitten we een beetje in het oog van de handelsstorm, waarbij er nog steeds grote onzekerheid heerst over mogelijke handelsakkoorden met de VS, welke heffingen er aan het einde van de ‘onderhandelpauzes’ gelden en welke impact de huidige stand van zaken op de economie gaat hebben. Beleggers verleggen inmiddels hun focus van de handelsoorlog naar het Amerikaanse begrotingstekort, waarbij hetzelfde thema een sleutelrol speelt: de onvoorspelbaarheid van de Amerikaanse regering.
De Republikeinen proberen Trump’s “Big beautiful bill” – zijn begrotingsvoorstel - door het Congres te loodsen, wat tot onrust onder beleggers leidt. Dit begrotingsvoorstel heeft grote gevolgen: volgens het Committee for a Responsible Federal Budget gaat het in de komende tien jaar de staatsschuld verhogen tot 125% van het bbp en stijgt het jaarlijkse begrotingstekort van een reeds hoge 6,4% in 2024 naar gemiddeld 6,9% van het bbp. En dat terwijl Moody’s de Amerikaanse staat al een lagere kredietwaardigheidsbeoordeling had gegeven. Als teken aan de wand viel de vraag bij een veiling van Amerikaans 20-jaars staatsobligaties gisteren tegen, en zitten desbetreffende marktrentes in de lift. Of de marktreactie impact op de definitieve begroting gaat hebben, is zeer de vraag. Zoals op de meeste economische vlakken blijft het beleid van de Amerikaanse regering en de uitwerking daarvan op de economie vooralsnog onvoorspelbaar.
Bijdrage door Bert Colijn, ING
