Nu de inflatie nog steeds niet volledig onder controle is en de arbeidsmarkt tekenen van zwakte vertoont, staat de Amerikaanse Federal Reserve voor een uitdagende taak. En daar komt Donald Trump nog eens bij, zegt Julian Marx, onderzoeksanalist bij Flossbach von Storch.

De Amerikaanse Federal Reserve (Fed) had de rente sinds december 2024 ongewijzigd gelaten. Maar aan deze rentepauze is nu een einde gekomen. Als reactie op de toegenomen neerwaartse risico's op de Amerikaanse arbeidsmarkt verlaagt de Fed de belangrijkste rentetarieven met 25 basispunten naar een nieuwe bandbreedte van 4,0 tot 4,25 procent. Ze hebben ook aangegeven dat er de komende maanden mogelijk nog meer renteverlagingen zullen volgen.

Tekenen van een vertraging op de arbeidsmarkt

Een blik op de laatste arbeidsmarktrapporten van het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics volstaat om de renteverlaging te rechtvaardigen. Tussen mei en augustus groeide de werkgelegenheid met gemiddeld slechts 27.000 banen per maand. Ter vergelijking: in dezelfde periode een jaar eerder bedroeg de stijging gemiddeld ongeveer 110.000, terwijl in de eerste vier maanden van dit jaar de gemiddelde maandelijkse banengroei 123.000 bedroeg.

Een van de redenen voor de daling is een kleiner aanbod van arbeidskrachten als gevolg van een strenger immigratiebeleid in de VS. Het Pew Research Center, een Amerikaans onderzoeksinstituut, schat dat tussen januari en juni 2025 het aantal immigranten in de VS met ongeveer een miljoen is gedaald tot iets minder dan 52 miljoen mensen.

Kennis van de verschuiving in het immigratiebeleid is echter niet voldoende om alle zorgen over de Amerikaanse arbeidsmarkt weg te nemen. Tegelijkertijd vertoont het werkloosheidspercentage onder in de VS geboren werknemers een licht negatieve trend – ondanks een verminderd aanbod van arbeidskrachten uit immigrantenkringen, wat in theorie de concurrentiedruk op binnenlandse werknemers zou moeten verminderen.

In augustus 2025 bedroeg de werkloosheid onder in de VS geboren Amerikanen 4,6 procent. Hoewel dit geen alarmerend cijfer is, was het percentage, als we de door de pandemie verstoorde jaren 2020 en 2021 buiten beschouwing laten en kijken naar de cijfers van augustus in voorgaande jaren, voor het laatst zo hoog in augustus 2017.

In dit opzicht zijn momenteel de eerste tekenen van een vertraging zichtbaar op de arbeidsmarkt, die, vooruitkijkend, gepaard zal blijven gaan met concrete neerwaartse risico's voor de Amerikaanse economie. Ondanks deze zorgen gaan de prognoses van de Fed nog steeds uit van een reële groei van 1,6 procent in het vierde kwartaal, een stijging ten opzichte van hun prognose van 1,4 procent in juni. Maar de onzekerheid blijft bestaan, met name rond handelsgeschillen, die waarschijnlijk een potentiële last voor de Amerikaanse economie zullen blijven vormen.

Het belang van het handelsbeleid op consumentenniveau wordt onderstreept door bijvoorbeeld de hoog aangeschreven consumentenenquête van de Universiteit van Michigan. In recente interviews noemde ongeveer 60 procent van de respondenten spontaan de invoerheffingen. Ondanks recente overeenkomsten met belangrijke handelspartners zijn veel consumenten van mening dat de kwestie van de invoerheffingen nog niet is opgelost. Dat is niet verwonderlijk, aangezien zij nu de gevolgen ondervinden van hogere kosten in vergelijking met vorig jaar als gevolg van de invoerheffingen.

De eerste stap van vele?

Vanuit een reëel economisch perspectief zou het dan ook volkomen redelijk zijn om te pleiten voor een verdere lichte verlaging van de rente en voor verdere renteverlagingen tijdens de komende vergaderingen. Dit blijkt ook uit de prognoses van de Fed. Gemiddeld gaan zij uit van twee extra renteverlagingen van elk 25 basispunten dit jaar.

Met hun dubbele mandaat van prijsstabiliteit en volledige werkgelegenheid staan beleidsmakers echter voor een delicate evenwichtsoefening. De moeilijkheid ligt in het feit dat de neerwaartse risico's op de arbeidsmarkt bijna worden weerspiegeld door opwaartse risico's in de consumentenprijzen. Volgens ramingen van de Fed zou de inflatie in de VS in het laatste kwartaal van het jaar 3,0 procent kunnen bedragen, wat aanzienlijk boven de doelstelling van 2 procent ligt. Zolang het onzeker blijft of de opwaartse druk op de inflatie als gevolg van de invoerheffingen slechts een tijdelijk fenomeen is, zal de Fed waarschijnlijk een voorzichtige, afgewogen benadering van monetaire verruiming blijven hanteren.

Een overwinning in de strijd voor de onafhankelijkheid van het monetaire beleid

Een voorwaarde voor een evenwichtig rentebeleid is en blijft de onafhankelijkheid van het Amerikaanse monetaire beleid. Herhaalde oproepen van de Amerikaanse president Donald Trump tot drastische renteverlagingen hadden onlangs twijfels doen rijzen over de onafhankelijkheid van de Amerikaanse centrale bank, net als het plotselinge ontslag van Fed-gouverneur Lisa Cook eind augustus. Voorlopig zijn er echter veel aanwijzingen dat de inspanningen van Trump op niets zullen uitlopen. Een hof van beroep blokkeerde het ontslag van Cook, waardoor zij in functie kon blijven en kon deelnemen aan de laatste rentebeslissing.

Het blijft ook speculatief om te suggereren dat Trump verdeeldheid heeft gezaaid binnen de inner circle van de Fed. Fed-gouverneur Christopher Waller, die in juli nog publiekelijk zijn wens uitsprak voor een eerste renteverlaging, heeft recentelijk een meer verzoenende houding aangenomen. Eind augustus verklaarde hij dat een bescheiden verlaging van 25 basispunten tijdens de huidige vergadering voldoende zou zijn. Zelfs Waller, voorheen een van de luidruchtigste voorstanders van een eerdere versoepeling, richt zich nu dus meer op nuances in het monetaire beleid dan op radicale verschuivingen.

Als gevolg daarvan zal de recente benoeming van Stephen Miran, economisch adviseur van Trump, tot lid van de raad van bestuur van de Fed waarschijnlijk geen afbreuk doen aan de monetaire onafhankelijkheid. De stem van Miran heeft immers evenveel gewicht als die van elk ander lid van het 12-koppige comité.

De koers lijkt duidelijk, maar de reikwijdte is dat niet zozeer

De recente tekenen van spanning op de Amerikaanse arbeidsmarkt hebben de Fed ertoe aangezet om het pad van renteverlagingen, dat sinds december 2024 in de wachtstand stond, weer op te pakken. Een grotendeels stagnerend niveau van de totale werkgelegenheid en aanhoudende onzekerheid bij veel consumenten kunnen verdere veranderingen noodzakelijk maken. In hun renteprognoses bevestigden de Fed-functionarissen de huidige verwachting van de markt dat de twee resterende beleidsvergaderingen dit jaar elk een extra renteverlaging zouden kunnen opleveren.

Zoals gewoonlijk geven prognoses slechts een momentopname weer. Een belangrijke onzekerheid blijft het toekomstige verloop van de consumentenprijzen. Aangezien de inflatie op korte termijn naar verwachting rond de drie procent zal schommelen, kunnen potentiële opwaartse risico's niet zomaar worden genegeerd – en deze kunnen op hun beurt de vooruitzichten voor het toekomstige rentetraject vertroebelen.