Door Francis Muyshondt.
Geopolitiek is vandaag even bepalend voor de financiële markten als rentevoeten en winstcijfers. Beleggers kunnen het zich niet langer veroorloven om dit aspect te negeren, geeft Anna Rosenberg, hoofd geopolitieke analyse bij vermogensbeheerder Amundi Asset Management, in een interview aan.
Trends en kansen
De Europese en Amerikaanse beurzen breken record na record, ondanks oorlogen, protectionisme en politieke onzekerheid. Voor Anna Rosenberg, die bij Amundi verantwoordelijk is voor de geopolitieke strategie, is dat geen paradox maar een weerspiegeling van de nieuwe realiteit. ‘Het is een misvatting dat geopolitiek enkel neerkomt op slecht nieuws voor de markten,’ onderstreept ze. ‘Ja, geopolitiek brengt risico’s, maar het creëert tegelijk enorme kapitaalstromen. De rivaliteit tussen de VS en China bijvoorbeeld is niet alleen een bron van spanningen, maar ook een motor van innovatie en investeringen. Beide landen pompen miljarden in artificiële intelligentie, halfgeleiders en kwantumtechnologie. Dat voedt een hele waardeketen, van software tot energie-infrastructuur, waar beleggers vandaag van profiteren.’
De Amundi-analiste ziet in die ontwikkelingen zelfs een zekere voorspelbaarheid. ‘Als geopolitieke spanningen oplopen, weet je dat bepaalde sectoren zoals defensie, energiezekerheid en data-infrastructuur structureel zullen profiteren. Dat maakt geopolitiek niet alleen een bron van onzekerheid, maar ook van structurele beleggingskansen. De kunst is om te onderscheiden welke conflicten tijdelijk zijn, en welke uitmonden in langdurige strategische heroriëntaties.’ Toch waarschuwt ze voor simplistische redeneringen. ‘Niet elk conflict leidt tot winst voor defensieaandelen, en niet elke sanctie is slecht voor markten. Geopolitiek vraagt nuance. Het is niet zwart-wit, het is grijs met veel tinten. Daarom is het belangrijk om het te analyseren en er niet bang voor te zijn.’
De markten reageren volgens haar niet ondanks geopolitiek, maar juist dankzij die verschuivingen. ‘AI, defensie en goud illustreren het perfect. De ene sector groeit omdat grootmachten elkaar willen overtreffen, de andere omdat investeerders zich willen beschermen. In die zin is de beurs vandaag een spiegel van de geopolitieke realiteit.’
Een wereld die op een opkomende markt lijkt
Rosenberg startte haar carrière als analist van Sub-Sahara-Afrika, destijds de regio waar politieke risico’s het grootst waren. ‘Maar sinds 2016 is alles veranderd. Met Brexit en de eerste Trump-administratie moesten investeerders plots politieke beslissingen leren inschatten. Daarna volgden covid, de oorlog in Oekraïne en de spanningen rond Taiwan. De wereld functioneert vandaag als één groot opkomend land: onvoorspelbaar, grillig en politiek gedreven.’ Volgens haar beseffen beleggers dat beter dan ooit. ‘Ze zijn zich zeer bewust van de risico’s, maar willen tegelijk niet aan de zijlijn blijven staan. Ze beschermen zich via goud of diversificatie, maar blijven investeren om de beursrally niet te missen. FOMO (Fear Of Missing Out) is nog altijd sterker dan de vrees voor geopolitieke schokken.’
De terugkeer van Donald Trump als Amerikaans president heeft bij beleggers voor zenuwachtigheid gezorgd, maar Rosenberg plaatst dat in perspectief. ‘Trump is een extra verstorende factor, maar niet de oorzaak van de spanningen. De onderliggende trend van economische frictie bestond al veel langer. Denk aan de groei van protectionisme, exportcontroles en sancties. Zelfs onder Biden zagen we dat met de Inflation Reduction Act. Trump versnelt die evolutie enkel.’ Volgens haar zal dit alles tot een steeds snellere erosie van de Amerikaanse dominantie leiden. Trump ondermijnt immers de globale orde die de VS zelf heeft opgebouwd en drijft de wereld verder richting multipolariteit. Alles ontwikkelt zich sneller dan vroeger waardoor het versnelde ritme van verandering nu de grootste onzekerheid is.
Welke plaats voor Europa?
In dat machtsverschuivende landschap probeert Europa zijn plaats te vinden. ‘De wereldorde draait vandaag om drie vormen van macht,’ verklaart Rosenberg. ‘Toegang tot grondstoffen, militaire slagkracht en diplomatieke relaties. Europa heeft eigenlijk alleen dat laatste. Het is een middelgrote macht, net als India of de Golfstaten. Dat betekent dat de EU soft power heeft, de capaciteit om te beïnvloeden en te verbinden, maar weinig harde macht.’
Tegelijk ziet ze kansen voor het continent. ‘Europa toont opmerkelijke eenheid, ondanks interne politieke spanningen. Het blijft Oekraïne steunen en houdt stand tegenover Russische druk. De verhoogde defensie-uitgaven in Duitsland en andere landen creëren economische impulsen, ook in de toeleveringssectoren. En in periodes van crisis zien we dat Europa soms tot historische beslissingen komt. Denk aan het loslaten van de Duitse schuldrem of de gezamenlijke schulduitgifte tijdens covid. Moeilijke tijden forceren politieke doorbraken’, benadrukt het hoofd geopolitieke analyse bij Amundi Asset Management.
Praktisch bekeken
Rosenbergs team bij Amundi ondersteunt heel wat portefeuillebeheerders van de groep. Hun werk combineert politiek inzicht met datagedreven analyse. ‘We werken met drie pijlers. Eerst is er de snelle analyse van actuele gebeurtenissen, van een escalatie in het Midden-Oosten tot nieuwe tarieven tussen de VS en China. Daarvoor leveren we scenario’s met waarschijnlijkheden: bijvoorbeeld 60% kans dat een bepaald ingreep doorgaat. Zo kunnen fondsbeheerders hun posities afwegen.’ De tweede pijler is de studie van langetermijntrends. ‘We zien dat iedereen in deze wereld aan het diversifiëren is,’ verduidelijkt ze. ‘Centrale banken, investeerders, bedrijven en overheden spreiden hun risico’s, geografisch en strategisch. Dat brengt structurele verschuivingen teweeg in handelsstromen en kapitaalmarkten.’ Het is uiteindelijk pragmatisme dat haar werk typeert. ‘Mijn taak is niet om te zeggen wat fondsbeheerders moeten doen, maar om hen de politieke realiteit te tonen. Wij leveren de analyse; zij vertalen dat naar portefeuilles. Soms betekent dat meer blootstelling aan defensieaandelen, soms betere hedges. Het is een voortdurend gesprek tussen politiek en markten.’
Amundi werkt tevens met een reeks analytische instrumenten. ‘We hebben de afgelopen decennia geclassificeerd volgens zogenaamde geopolitieke regimes en de impact daarvan op inflatie, groei en markten onderzocht. Op basis daarvan weten we dat we ons vandaag in een regime bevinden met verhoogde inflatierisico’s. Daarnaast gebruiken we onze Geopolitical Sentiment Tracker, een datamodel dat in realtime de toon van internationale relaties meet via mediastromen en beleidsdata. Dat laat ons toe spanningen en bilaterale relaties te volgen, bijvoorbeeld tussen de VS en China.’ De recente resultaten zijn opvallend, geeft ze aan. ‘De Amerikaanse relaties met bondgenoten zijn de voorbije maanden verslechterd, terwijl China’s diplomatieke positie juist verbeterde. Zulke inzichten helpen ons zowel korte- als langetermijnbeslissingen te ondersteunen.’
Een gevaarlijkere, maar geen wanhopige wereld
Rosenberg kijkt meestal twaalf maanden vooruit. ‘Je kunt met redelijke zekerheid voorspellingen doen op een horizon van zes tot twaalf maanden. Voor de langere termijn werken we zoals eerder aangegeven met trends, geen exacte prognoses.’ Toch ziet ze duidelijke lijnen voor de komende jaren. ‘De geopolitieke risico’s blijven stijgen. We blijven evolueren naar een multipolaire wereld, met meer economische verstoring en technologisch protectionisme. Tegelijk is concurrentie rond AI de nieuwe ruimtewedloop terwijl de spanningen rond Oekraïne, Taiwan en het Midden-Oosten hoog blijven. 2026 wordt gevaarlijker, maar ik verwacht geen grootschalige oorlog. Niemand heeft daar vandaag belang bij.’ Ze vergelijkt de situatie met schuldopbouw. ‘Hoge schuld maakt een systeem kwetsbaarder, maar leidt niet automatisch tot een crisis. Zo is het ook met geopolitiek risico: het vergroot de gevoeligheid van de wereldeconomie, maar het hoeft niet te ontsporen.’
Rosenberg geeft als tot slot nog het volgende mee. ‘Toen ik enkele jaren geleden door Amundi werd binnengehaald, was geopolitieke analyse nog een aparte discipline. En tijdens onze jaarlijkse investeringsseminars was er één extra sessie over geopolitiek,’ vertelt ze. ‘Vandaag is dat geïntegreerd in alle discussies, van aandelen tot obligaties. Het is deel van de macro-economische context geworden.’ Dat weerspiegelt een bredere mentaliteitsverandering in de financiële sector. ‘Decennialang was de sector gedomineerd door kwantitatieve denkers. Alles draaide om cijfers, rentevoeten en centrale banken. Politiek gold als ruis. Maar de afgelopen jaren hebben geleerd dat politieke beslissingen markten even hard kunnen bewegen als een renteverhoging. Vandaag lacht niemand nog met politieke analyse.’
