Christopher Dembik, Senior Investment Strategy Adviser Pictet Asset Management.

China heeft een nieuwe stap gezet in zijn strategie van industriële overheersing.

Voortaan moet elk product dat meer dan 0,1% zeldzame aardmetalen van Chinese oorsprong bevat, eerst de goedkeuring van Peking krijgen voordat het geëxporteerd mag worden. En dat geldt zelfs wanneer het product in een derde land wordt vervaardigd en geleverd.

Aangezien China bijna 90% van alle zeldzame aardmetalen in de wereld raffineert, beschikt het in de praktijk over een monopolie op de volledige waardeketen.

China beperkt zich niet langer tot het bevoorraden van de wereld, het houdt er toezicht op.

Waar de Verenigde Staten de wereld de extraterritorialiteit van hun rechtssysteem hebben opgelegd, legt China nu de extraterritorialiteit van haar grondstof op. En dat is misschien nog krachtiger.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn zeldzame aardmetalen – zoals lithium, gallium en germanium – niet echt zeldzaam.

De uitdaging is niet ze te vinden, maar ze te verwerken.

Vandaag is China de wereldleider in dat domein: het produceert ongeveer 60% van de zeldzame aardmetalen en voert tot 90% van de noodzakelijke raffinage uit.

Dat is het resultaat van een langetermijnstrategie die begon in 1992, samengevat door Deng Xiaoping: “Het Midden-Oosten heeft olie, China heeft zeldzame aardmetalen.”

Deze metalen zijn essentieel voor artificiële intelligentie, halfgeleiders, wapens en geavanceerde productie — kortom, voor de hele industrie van de 21e eeuw.

Alle landen zijn sterk afhankelijk van China: zelfs de Verenigde Staten halen nog steeds ongeveer 70% van hun bevoorrading bij Chinese producenten.

Geconfronteerd met de ambities van China hebben haar klanten drie opties: samenwerken, elders inkopen of de waardeketen opnieuw opbouwen.

Tot in de jaren 1990 – toen industrie als “vuil” werd beschouwd en men de productie naar opkomende landen verplaatste – beheersten veel ontwikkelde landen nog de hele productieketen.

Zo kon Frankrijk destijds de volledige keten van strategische metalen beheersen dankzij drie bedrijven: het CEA (Commissariat à l’Énergie Atomique), Rhône-Poulenc en Solvay.

Het CEA ontwikkelde de extractie- en scheidingsprocedés, Rhône-Poulenc verwerkte deze elementen tot magneten, katalysatoren en fosforpoeders voor schermen en elektronica, terwijl Solvay de zuiverheid verfijnde tot op metaalniveau – geschikt voor nucleaire en optische toepassingen.

Helaas duurde het tientallen jaren om dat succes te bereiken – iets wat vandaag moeilijk te herhalen is.

Rest dus de keuze: buigen voor China of nieuwe leveranciers zoeken, wat niet eenvoudig is.

De impact van de Amerikaanse shutdown is nog steeds voelbaar in de economische publicaties.

Het zal nog even duren voordat de eerste raming van de Amerikaanse inflatie voor oktober beschikbaar is — een gewoonlijk cruciale informatiebron voor de Federal Reserve, die later deze maand bijeenkomt.

Alleen de inflatiecijfers voor september worden deze week verwacht. Dat is te laat om nog invloed te hebben op de richting van de rentevoeten.

Bij gebrek aan veel Amerikaanse statistieken zouden beleggers meer aandacht kunnen besteden aan de publicatie van de Amerikaanse PMI-index op vrijdag, die zich nog in expansiegebied bevindt – een teken dat de economie veerkrachtig blijft.

Dat geldt niet voor Frankrijk: tenzij er een verrassing komt, zal de activiteit in zowel de industrie als de dienstensector in oktober opnieuw krimpen, net als de maand ervoor – rechtstreeks gevolg van de politieke instabiliteit.

Ten slotte gaat het seizoen van de bedrijfsresultaten verder met Netflix, Coca-Cola (dinsdag), Tesla, IBM, SAP (woensdag), Intel (donderdag) en Sanofi (vrijdag).

U las het niet in de pers:

De grondstoffenoorlog tussen de Amerikanen en de Chinezen leidt niet noodzakelijk tot hogere prijzen. Een treffend voorbeeld: lithium, waarvan de raffinage grotendeels in Chinese handen is. De prijs is de voorbije drie jaar gedaald van 70.000 naar 10.000 dollar per ton, ondanks de sterke groei van de verkoop van elektrische voertuigen.