Q2 Outlook - Corona legt de kwetsbaarheid van ons economisch systeem bloot

Door Hans Stegeman, Hoofd Research & Investment Strategy, en Joeri de Wilde, Investment Strategist, bij Triodos Investment Management

Hans Stegeman
De snelle verspreiding van COVID-19 buiten China in de afgelopen weken heeft de bezorgdheid over een langer durende en zwaardere klap voor de wereldeconomie doen toenemen. De aandelenmarkten daalden, en de safe-haven activa namen toe. Bovendien begon Saoedi-Arabië op 9 maart een olieprijsoorlog met Rusland, wat resulteerde in een extra schokgolf van risico-off sentiment dat de wereldwijde aandelenmarkten nog verder naar beneden deed tuimelen. De crisis heeft nog niet haar volle omvang bereikt en we voorzien een wereldwijde recessie in het geval van een langdurig pandemiescenario. Gezien de recente ontwikkelingen is de kans op dit laatste scenario aanzienlijk toegenomen.

Deze ontwikkelingen hebben de kortetermijnvooruitzichten voor de wereldeconomie drastisch veranderd. Het bevestigt echter onze analyse dat de wereldeconomie de afgelopen jaren steeds kwetsbaarder is geworden. Elke onverwachte gebeurtenis, ditmaal een nieuw virus, toont aan dat de fundamenten van de wereldeconomie zeer zwak zijn. De crisis heeft nog niet haar volle omvang bereikt en we voorzien een wereldwijde recessie in het geval van een langdurig pandemiescenario. Het tempo waarin de gebeurtenissen zich momenteel voltrekken, heeft de kans op dit scenario in enkele dagen tijd sterk vergroot.

Een shock-cocktail van vraag en aanbod

De impact van het coronavirus op de wereldeconomie zal worden gevoeld via schokken aan zowel de vraag- als de aanbodzijde:

Verstoringen in de toeleveringsketen kunnen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 20% van de daling van de wereldwijde groei in de periode 2020-2021 (basisscenario, met uitzondering van China). Als de verstoringen in meer landen langer duren en zwaarder zijn, zullen de aanbodzijde-effecten echter een veel groter negatief effect hebben op de wereldwijde groei (exclusief China), namelijk 35-40%. Bedrijven kunnen failliet gaan en investeringen kunnen worden uitgesteld, wat tot meer aanhoudende economische effecten zal leiden.

De effecten aan de vraagzijde zullen in de periode 2020-2021 ongeveer 80% van de negatieve gevolgen voor de mondiale groei uitmaken (basisscenario, exclusief China). De helft van deze negatieve effecten wordt toegeschreven aan het toerisme en de andere helft aan de zwakke consumptie. In het geval van een langdurig pandemiescenario zal het toenemende belang van de aanbodeffecten betekenen dat de vraageffecten voor ongeveer 60-65% de mondiale groei zullen afremmen.

Ernstig recessiegevaar voor de wereldeconomie

Om de impact van de vraag- en aanbodschokken als gevolg van het coronavirus en de olieprijsoorlog te beoordelen, hebben we economische groeiprognoses gemaakt voor twee hoofdscenario's: een basisscenario en een langdurig pandemiescenario.

In ons basisscenario gaan we ervan uit dat het coronavirus en de daarmee samenhangende olieprijsoorlog de wereldeconomie tot eind mei ernstig zullen ontwrichten. Vanaf dat moment zal het herstel intreden, wat leidt tot een licht herstel van de groei in de tweede helft van het jaar, hoewel niet alle verloren gegane groei zal worden hersteld. In sommige regio's, bijvoorbeeld in China, kan het herstel eerder op gang komen, terwijl andere regio's, zoals de VS, mogelijk achterblijven. De grootste onzekerheid op dit moment is hoe snel het herstel zal beginnen, omdat we de omvang van de epidemie nog niet volledig kennen. In dit scenario zullen de meeste maatregelen die rechtstreeks van invloed zijn op de groei, zoals beperkingen van het verkeer en sluitingen, in het derde kwartaal zijn opgeheven.

In ons langdurig pandemiescenario gaan we ervan uit dat ongeveer 15 procent van de wereldbevolking besmet zal raken. In een dergelijk scenario zal de wereldwijde gezondheidszorg onder zware druk komen te staan door een capaciteitstekort. Overheidsmaatregelen die leiden tot sociale en economische verstoringen zullen tot in het derde kwartaal duren. In dit scenario is een wereldwijde recessie onvermijdelijk.

We hebben de bodem nog niet bereikt

In onze recente economische vooruitzichten hebben we consequent gewaarschuwd voor zelfgenoegzaamheid op de markt. En in ons visiedocument A radical agenda for economic transformation hebben we uitgelegd dat de huidige situatie in de meeste ontwikkelde markten onhoudbaar is. In combinatie met het ultralange monetaire beleid heeft dit geleid tot opgeblazen financiële markten die niet de onderliggende basisprincipes weerspiegelen. We hebben daarom een voorzichtig standpunt ingenomen in onze assetallocatie.

Het coronavirus zou wel eens de zwarte zwaan kunnen zijn waar veel analisten naar op zoek waren. Hoewel de uitkomst nog steeds onzeker is, blijkt uit onze bovenstaande scenario-analyse dat er een wereldwijde recessie op komst is. Wij zijn van mening dat sommige van de aankomende negatieve effecten nog niet volledig door de financiële markten zijn ingeprijsd. Bovendien bestaat de mogelijkheid dat de feedbacklussen in het systeem leiden tot problemen in de financiële sector (bijv. faillissementen, daling van de activaprijzen) die weer leiden tot problemen in de reële economie. Daarom zien wij geen reden om onze huidige voorzichtige assetallocatie te wijzigen.

De komende weken zal de onzekerheid op de financiële markten overheersen. Ten opzichte van de geschiedenis zijn de waarderingen van aandelen echter nog steeds niet goedkoop, dus voor nu handhaven we onze defensieve aandelenallocatie, omdat het de beste manier is om ons te wapenen tegen verdere marktcorrecties. De komende weken zullen de economische gegevens waarschijnlijk een zeer slecht beeld geven. Bovendien is er de laatste tijd veel monetaire versoepeling ingeprijsd en is het de vraag of de centrale banken meer kunnen (en moeten) leveren. Voor onze vastrentende allocatie blijven we in grote lijnen neutraal, met een voorkeur voor kredieten met hoogwaardige namen. Over het geheel genomen blijven we beleggen in bedrijven met een solide impact en duurzame fundamenten, gezonde balansen, sterke managementteams en een fatsoenlijke zichtbaarheid op de kasstromen.