Aon is bij het ruime publiek geen bekende naam, nochtans is het één van de grootste risico-, gezondheids-, vermogens- en verzekeringsadviseurs ter wereld. Om de grootste risico’s uit de bedrijfswereld in kaart te brengen en vinger aan de pols te houden, publiceert de groep tweejaarlijks haar Global Risk Management Survey. Het spreekt voor zich dat de pandemie een enorme impact heeft gehad. Een ideaal moment om met Arne Vriens, Chief Broking Officer bij Aon, de resultaten te bespreken.

Arne Vriens

De 8e editie van het Global Risk Management Survey werd eind november wereldkundig gemaakt. De studie, die sinds 2007 om de twee jaar wordt uitgevoerd, bestrijkt 60 landen en 16 industriële sectoren en werd uitgevoerd onder 2.344 risicobeheerders, financieel directeuren en andere managers die bij openbare en particuliere bedrijven van elke grootte werken. Er worden twee klassementen opgemaakt: enerzijds met huidige bedrijfsrisico’s en anderzijds met de grootste risico’s die binnen 3 à 4 jaar naar voor zullen komen. Het is een wereldwijde studie met ook Belgische deelnemers vandaar dat globale en Belgische resultaten zijn gepubliceerd. Het persbericht over de Survey kan hier worden teruggevonden. In ons land staan de stijgende grondstofprijzen of materiaaltekorten, cyberrisico’s en het trage herstel van de economie op de eerste drie plaatsen van huidige bedrijfsrisico’s.

Zijn er in uw studie grote verschillen tussen de wereld en België naar voor gekomen?

Arne Vriens: Er zijn in de studie drie verschillen naar voor gekomen. Ten eerste hebben Belgische bedrijven eigenlijk als eerste het risico op prijsstijgingen van grondstoffen en schaarste van materialen op één gezet. Toch een kleine verrassing aangezien we toch veel meer een diensteneconomie zijn. In de wereldstudie staat dit risico niet in de top drie. Ten tweede is er meer aandacht voor klimaatrisico in ons land. Dit staat wereldwijd niet in de top 10, niet voor vandaag en ook niet voor de komende 3 jaar, maar in België wel. Dat is nochtans op termijn een groot risico. Nu zijn bedrijven eerder bezig met problemen die zich vandaag stellen. Ten derde treedt schaarste van talent in ons land meer op de voorgrond dan in de rest van de wereld. Elke dag ondervinden we in onze sector dat het moeilijk is om talent aan te trekken en ook bij te houden. Dat gaat alleen erger worden want de talent pool wordt steeds kleiner.

Wat is de impact van de pandemie geweest op de studieresultaten?

Arne Vriens: Het verschil met de vorige studie van 2019 is enorm. In die studie stond pandemie als risico op de laatste positie, namelijk op de 60ste plaats. Niemand was daar toen mee bezig. Vandaag staat dit op de zevende plaats. En wat toekomstige risico’s betreft, zakt pandemie zelfs weg uit de top tien. De studie is wel afgenomen tussen maart en juni 2021 toen de stemming iets positiever was aangezien er toen veel van de vaccinatiecampagne werd verwacht. Daarnaast is de manier waarop bedrijven aan risicomanagement doen door toedoen van de pandemie fundamenteel aan het veranderen. Vroeger keek men naar risico’s die gekend waren en goed konden worden ingeschat. Deze werden dan voor de korte termijn en afzonderlijk tegen het licht gehouden. De pandemie heeft echter duidelijk gemaakt dat niet alleen moet worden gekeken naar de waarschijnlijke maar ook naar de onwaarschijnlijke risico’s die bovendien op lange termijn een heel grote impact kunnen hebben. En de pandemie heeft tevens aangetoond dat al die verschillende risico’s met elkaar in verband staan en niet afzonderlijk meer mogen worden bekeken. Het is opmerkelijk hoe snel een gezondheidscrisis tot toeleveringsproblemen, tekorten in grondstoffen en cyberaanvallen, omdat we meer thuiswerken, heeft geleid.

Pakken bedrijven hun risicobeheer nu anders aan?

Arne Vriens: De risico’s zijn complexer, groter en veel meer aan elkaar gelinkt. De manier waarop men naar risico’s kijkt, is dus veranderd. Vandaag wordt veel meer gekeken naar de impact ervan en wat de mogelijkheden zijn om die impact te verminderen. Tevens wordt de overlay tegen het licht gehouden tussen enerzijds de overdraagbare risico’s, waar er een rol is weggelegd voor verzekeringen, en anderzijds de alternatieve manieren om aan risicobeheer te doen. In de verzekeringswereld spreken we al jaren over opkomende risico’s en hoe we hier als industrie mee moeten omgaan. Omwille van de situatie waarin we ons vandaag bevinden, is er vanuit de industrie veel minder appetijt om die opkomende risico’s op de balans van de verzekeringsmaatschappijen te nemen. Vandaar dat er veel meer met alternatieve structuren wordt gewerkt.

Welke rol speelt Aon eigenlijk? En hoe belangrijk is die survey?

Arne Vriens: Die is dubbel. Enerzijds spelen we als verzekeringsmakelaar, voor risico’s die kunnen verzekerd worden, een belangrijke rol. Samen kijken we met onze klanten welke de risico’s zijn. Anderzijds hebben we een consulterende rol. We brengen de risico’s in kaart en helpen ze te kwantificeren. Op het vlak van cyberveiligheid bieden we bijvoorbeeld een flink aantal tools aan. Welk stuk ervan kunnen we uit de balans van de klant halen en voor wat moeten we andere oplossingen zoeken. We gaan natuurlijk ook na hoe risico’s veranderen, hoe de kijk erop verandert en hoe risicomanagement zich aanpast. Voor ons komt het er op aan om ons productaanbod op die veranderingen aan te passen. Cyberveiligheid staat op één dus zijn we voortdurend bezig om te zien wat we voor onze klanten kunnen doen om hun analyse van cyberrisico’s te kunnen verbeteren. Via de survey proberen we precies bedrijven inzichten te geven van hoe risico’s vandaag worden gepercipieerd binnen hun industrie en hun regio. En hoe er via risicomanagement kan mee worden omgegaan.

Is de wereld moeilijker geworden voor bedrijven, zoals bijvoorbeeld de problemen in de toeleveringsketens aantonen?

Arne Vriens: Door de manier waarop onze economie is georganiseerd, zijn we veel meer afhankelijk van just-in-time geworden en dat is een enorm risico. In vorige rapporten was er wel aandacht voor problemen met toeleveringsketens maar toen werd het meer als een op zichzelf staand gegeven bekeken. In 2019 stond dit risico alvast niet in de top 10, ook niet in de rapporten daarvoor. Vandaag wordt het veel meer in verband gebracht met andere risico’s zoals grondstoffentekorten. Er is een duidelijke bewustwording nu van hoe sterk men van anderen afhankelijk is geworden en de interconnectiviteit in de wereld is toegenomen. Een beslissing in het energiebeleid in China kan bijvoorbeeld een direct effect hebben bij ons.

En hoe zit het met klimaatrisico’s nu zoveel aandacht naar klimaatverandering gaat?

Arne Vriens: Het klimaatrisico is reeds doorgedrongen bij bedrijven die er mogelijk sneller mee zullen worden geconfronteerd, zoals de maakindustrie. Door grondstoffentekorten en schade bij overstromingen bijvoorbeeld zien ze nu al de concrete gevolgen ervan. Het is echter opvallend dat financiële instellingen dit niet meteen op hun prioriteitenlijst hebben staan. Hun focus ligt vandaag op cyberveiligheid, reputatieschade, tegenpartijrisico, uitvallen van technologie, enzovoort. Nochtans zal de financiële impact van klimaatverandering op de sector enorm zijn, zeker op de langere termijn. Dat zou toch meer onder de aandacht moeten gebracht worden.