Door Thomas Planell, Beheerder - Analist bij DNCA

In september wordt een hoofdstuk afgesloten.

Na een verhoging met 25 basispunten op 21 juli, zal de ECB na de zomer het gaspedaal dieper induwen: + 0,5 %. Daarna gevolgd door +0,25 % per kwartaal. De stijging zal, om het met de woorden van de instelling te formuleren, verhoogd worden volgens een geleidelijk, maar duurzaam pad. De doelstelling op middellange termijn? Een neutraal niveau van 2 % of iets hoger tegen de zomer van 2024.

Het is nog steeds Christine Lagarde die het script schrijft, maar zij lijkt niet alle kaarten in handen te hebben. Net als bij een journalist die door zijn uitgever opgejaagd wordt om de deadline voor het ter perse gaan te halen, zien we bij de ECB vaker reactie dan actie. Ze wordt in het nauw gedreven door een sterkere en hardnekkigere inflatie dan verwacht (tegen het einde van het jaar naar verwachting 7 %). En die weegt nu al op de economische groei.

Net als voor de BOE, loopt de druk in de eurozone verder op. De ECB, die te lang aarzelde om haar beleid bij te sturen, bevindt zich in de netelige positie van een schaakspeler die zijn koningin (groei) moet opofferen om zijn koning (prijsstabiliteit) te redden, met reeds zichtbare gevolgschade… Het verschil tussen de rendementen van de Duitse Bund en de Italiaanse BTP diepte al verder uit als reactie op de persconferentie van Lagarde die zich minder moederlijk toonde. Hoewel ze bezorgd was over de ‘fragmentering’ van de spreads tussen de landen, werd niets onthuld over de instrumenten waarmee ze de ontwrichting van de soevereine rendementen in de zone wil indijken. Wellicht is dat omdat die instrumenten onbestaande zijn bij gebrek aan consensus binnen de raad.

Dat gebrek aan consensus komt ook tot uiting in de aarzelende uitstap uit het kwantitatieve beleid. In tegenstelling tot de FED en de BOE, zal de ECB haar balans niet actief afbouwen… Hoewel de netto-aankopen worden beëindigd op 1 juli, zullen de vervallen obligaties verder herbelegd worden via het APP (standard asset purchase programme). Het PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) wordt voortgezet tot 2024.

Deze laattijdige en halfslachtige koerswijziging die via de financiële repressie van een al niet meer bestaande economische oververhitting de inflatie aan banden wil leggen, schiet dat doel voorbij. In die zin dat de prijzen van schaarse essentiële grondstoffen onafhankelijk van de vraag zijn geworden. In welk opzicht moet de economie van de eurozone gereprimeerd worden om de inflatie te temperen, wetende dat die buiten de invloedsfeer van de centrale banken valt omdat ze getrokken wordt door de prijsexplosie van graan (ongunstige weerfactoren, oorlog in Oekraïne), olie (onderinvestering van de producenten) en gas? Volgens het internationaal energieagentschap zal dat gas komende winter mogelijks gerantsoeneerd worden in Europa. Net op het moment dat de ECB haar renteverhogingen verder opvoert.

Waarom werd er niets gezegd over de waarde van de euro? Die is historisch zwak en nadert de pariteit met de dollar, de munt waarin deze grondstoffen worden verhandeld. Met elke centiem die de euro verliest, stijgen de prijzen aan de pomp en in de winkelrekken.

Welke boodschap stuurt de ECB over haar munt uit? Wat is in een periode van torenhoge inflatie het nut van een zwakke euro? De wereld vertraagt, de deglobalisering zet zich door en de yen staat in het concurrentielandschap historisch laag. Geldt het argument van de competitiviteit van de export dan nog zoals vroeger? Zoals wel vaker sinds het vertrek van Draghi, wordt de markt opgezadeld met de moeilijke taak om het gebrek aan duidelijkheid van de ECB-persconferenties te interpreteren.