Saxo, de specialist op het gebied van online beurshandel en beleggingen, heeft vandaag zijn vooruitzichten voor de wereldwijde markten in het vierde kwartaal van 2022 gepubliceerd, met inbegrip van zijn verwachtingen voor de aandelen-, valuta-, grondstoffen- en obligatiehandel, en een reeks centrale macrothema's die van invloed zijn op de portefeuilles van klanten.

De winter komt er weer aan voor de mondiale markten. We naderen met rasse schreden een breekpunt voor de wereldeconomie. De reden is dat de beleidsmakers zich in het komende kwartaal 'uiterst havikachtig' zullen opstellen en zullen stemmen voor een strikter monetair beleid. Bij Saxo hebben we sinds begin 2020 betoogd dat de inflatie diepgeworteld en hardnekkig zou zijn. Dit standpunt geldt nog steeds, maar drie factoren zullen leiden tot het inflatoire breekpunt.De belegger staat eigenlijk voor de volgende vraag: als we in het vierde kwartaal het hoogtepunt van het havikachtige gedrag verwachten, wat volgt er dan daarna?

Steen Jakobsen

“De centrale banken beseffen dat ze beter kunnen overhellen naar een buitensporig strikt beleid dan steeds weer aan te komen dragen met het verhaal dat de inflatie van voorbijgaande aard is en binnen de perken zal blijven”, aldus Steen Jakobsen, Chief Investment Officer bij Saxo.

“Ten tweede is de Amerikaanse dollar ongelooflijk sterk, wat de wereldwijde liquiditeit geen goed doet. Door de gestegen invoerprijzen van grondstoffen en goederen neemt de reële groei namelijk af. Ten derde is de Fed op weg om eindelijk de volledige 'run rate' van haar kwartaalprogramma te bereiken, waardoor haar opgeblazen balans met tot wel $ 95 miljard kan worden verminderd. Deze drievoudige 'vloek' betekent dat we in het vierde kwartaal minstens een toename van de volatiliteit zullen zien, en mogelijk een sterke tegenwind voor de obligatie- en aandelenmarkten.”

“En wat komt daarna? Het antwoord is misschien dat de markt een nakende recessie begint in te calculeren, in plaats van alleen de waarderingsratio's aan te passen als gevolg van de hogere rendementen. Dat keerpunt om een komende recessie in te calculeren zou in december kunnen komen, wanneer de energieprijzen pieken samen met het bovenstaande trio.”

“Naar schatting is het totale aandeel van energie in de wereldeconomie gestegen van 6,5 procent naar meer dan 13 procent. Dit betekent een nettoverlies van 6,5 procent bbp. Dat verlies moet worden goedgemaakt door een hogere productiviteit of door lagere reële tarieven. Bovendien zijn die laatste nodig om te voorkomen dat onze economieën nog meer beginnen te sputteren, aangezien ze onder schulden gebukt gaan.”

“Eigenlijk zijn er twee scenario's mogelijk: de hogere inflatie blijft ver boven de beleidsrente, of het rendement daalt nog sneller dan de inflatie. Wat wordt het? Dat is de vraag waar het om draait.”

De positieve kant: crisissen wakkeren innovatie aan

Deze energiecrisis zal de groene transformatie in Europa versnellen en in Afrika mogelijk tot een renaissance leiden. Maar het allerbelangrijkst is dat de crisis de deglobalisering zal versnellen naarmate de wereldeconomie in tweeën splijt, met India als grootste vraagteken. De wereldwijde aandelenmarkt zal deze winter nog wat dieper zakken tot de bodem is bereikt, maar de mooiste dagen liggen nog voor ons.

Peter Garnry

Peter Garnry, Head of Equity Strategy bij Saxo, formuleerde het als volgt:“In onze vooruitzichten voor het eerste kwartaal schreven we dat de wereldwijde energiesector de beste rendementsverwachting had, met een verwacht rendement van 10 procent per jaar. Door de stijgende prijzen voor energiebedrijven is dit verwachte rendement op jaarbasis nu gedaald tot 9 procent, maar het maakt de olie- en gasindustrie nog steeds aantrekkelijk.”

“Het nieuws wordt gedomineerd door de wereldwijde energiecrisis, maar de echte winter die we voor de boeg hebben, is de versterkte trend van deglobalisering. De wereld dreigt in twee waardesystemen uiteen te vallen.”

“De globalisering was de grootste drijvende kracht achter de lage inflatie gedurende de laatste dertig jaar en cruciaal voor opkomende markten en hun aandelenmarkten. Als de globalisering wordt teruggedraaid, zal dat onrust veroorzaken in landen met een handelsoverschot, de inflatie opdrijven en de USD bedreigen als reservevaluta.”

“Door de energiecrisis groeit Europa uit tot de wereldleider in energietechnologie, maar intussen zorgt de drang van het continent om onafhankelijk te worden van Rusland ervoor dat Afrika de leegte moet opvullen. En zo wordt Europa op langere termijn een directe concurrent van China. Daar tussenin zit India: kan het dichtstbevolkte land ter wereld een neutrale positie innemen of zal het moeilijke keuzes moeten maken?”

“De geraamde stijging van de primaire energiekosten met 6,5 procentpunt remt de economische groei af, waardoor er minder beschikbaar inkomen is en er minder bedrijfswinsten te besteden zijn. Duurzame consumptiegoederen hebben op die druk gereageerd door minder goed te presteren dan de wereldwijde aandelenmarkt. Het meest kwetsbare deel van de sector is de Europese branche van duurzame consumptiegoederen, die wordt gedomineerd door Franse luxeartikelen en Duitse autofabrikanten. Landen als Duitsland, China en Zuid-Korea zijn het meest kwetsbaar voor een aanzienlijke vertraging van de consumptie en dit jaar weerspiegelen hun aandelenmarkten die uitdagingen.”

“Onze belangrijkste stelling is altijd geweest dat de wereldwijde aandelenmarkt een potentiële maximale daling van 33 procent tegemoet gaat voordat aandelen het dieptepunt bereiken. Maar wees gerust, er is altijd licht aan het einde van de tunnel en de mooiste dagen voor wereldwijde aandelen liggen nog voor ons.”

Minder drama bij de grondstoffen in het vierde kwartaal

Door verschillende onzekere factoren blijft de omgeving voor de meeste grondstoffen volatiel in de aanloop naar het jaareinde. Het is onwaarschijnlijk dat de sector een grote terugslag zal krijgen voordat hij in 2023 weer op gang komt. Die voorspelling van stabiele tot mogelijk zelfs hogere prijzen is gebaseerd op troeven bij belangrijke grondstoffen in drie sectoren: energie, metaal en landbouw. Daarmee rekening houdend verwachten we dat de Bloomberg Commodity Index zijn winst van +20 procent YTD zal vasthouden voor de rest van 2022.”

Ole Hansen

“Terwijl er vooral bezorgdheid is over groei en vraag, blijft het aanbod van verschillende belangrijke grondstoffen eveneens onder druk staan. In het derde kwartaal heeft de sector zich opnieuw laten gelden en hoewel er wat de vraag betreft zwakke punten te zien zullen zijn, merken we dat het aanbod evenzeer onder druk komt te staan. Die ontwikkelingen ondersteunen de langdurige cyclus van stijgende grondstofprijzen, zoals we begin 2021 voor het eerst schreven”, aldus Ole Hansen, hoofd van de Commodity Strategy bij Saxo.

“Aangezien de wereldwijde vraag naar voedsel vrij constant is, zal het aanbod de algemene koers van de prijzen blijven dicteren. ​ Nu de wereldwijde voorraad van belangrijke voedingsmiddelen, van tarwe en rijst tot sojabonen en maïs, al onder druk staat door het weer en exportbeperkingen, blijft het risico op nog meer pieken duidelijk bestaan.”

“Handelaars en beleggers in edelmetalen zullen zich blijven concentreren op de richting van de dollar en het rendement van Amerikaanse obligaties. Goud zit momenteel vast in een breed prijsbereik, maar met het risico op een Amerikaanse recessie in 2023 en de inflatie die langere tijd hoger zal blijven, verwachten we in een dergelijk scenario mooie prestaties van dit edelmetaal. ​ Die ontwikkelingen zullen beleggingen in edelmetalen in 2023 een duwtje in de rug geven. We geven de voorkeur aan zilver gezien de huidige zwakke beleggersparticipatie en de bijkomende ondersteuning van een herstellende industriële metaalsector, waar het aanbod (vooral dat van aluminium en zink) onder druk blijft staan door de zeer hoge energieprijzen.De koperintensieve elektrificatie van de wereld zal aanhouden en we zien al dat producenten zoals Chili, de grootste leverancier ter wereld, moeite ondervinden om hun productiedoelen te halen.”

“We beschouwen de huidige zwakte in de oliefundamenten als tijdelijk en verwachten dat de prijzen tijdens het laatste kwartaal nog steeds af en toe onder druk zullen staan, wat kan leiden tot een mogelijk lagere marge voor ruwe Brent-olie tussen 80 en 100 dollar per vat. ​ Oliemultinationals die worden overspoeld met cash en investeerders die in het algemeen weinig animo tonen om in exploratie te investeren: het geeft aan dat de energieprijzen waarschijnlijk nog jarenlang hoog zullen blijven.”

Valuta’s: Een dooi van de Fed nodig voor een duurzaam lagere USD

Tenzij de Russische aardgasstromen in het vierde kwartaal plotseling weer op gang komen, is er een economische winter in aantocht voor Europa en de euro, net als voor satellietvaluta's als het Britse pond en de Zweedse kroon. ​ Hoewel de ECB en andere centrale banken, met de opvallende uitzondering van de Bank of Japan (BoJ), een inhaalbeweging maken door hun beleid in het derde kwartaal te verstrengen, blijft de Fed de centrale bank die de plak zwaait. De Fed zal opnieuw moeten versoepelen voordat we met zekerheid kunnen zeggen dat de Amerikaanse dollar uiteindelijk weer in waarde zal dalen.

John Hardy

John Hardy, hoofd van FX Strategy bij Saxo Bank: “De Fed ziet nu waarschijnlijk in dat het gemakkelijker is om ongevallen uit de weg te gaan die zijn ontstaan door een te krap beleid dan het risico te lopen de inflatierisico's te verergeren door de financiële voorwaarden te versoepelen midden in een verkrappingscyclus.”

“De Amerikaanse tussentijdse verkiezingen zijn een belangrijk staartrisico voor de Amerikaanse dollar in het vierde kwartaal. ​ De VS kan wat fiscaal beleid betreft alleen wat aanmodderen wanneer één partij niet beide delen van het parlement controleert en de president in de rangen heeft. Als de Democraten verrassen en hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden behouden, bestaat de kans dat het fiscaal beleid over een heel andere boeg wordt gegooid.”

“Het pond kan deze winter nog verder zakken zolang de energieprijzen in Europa uiteenlopend hoog zijn. ​ In CPI-gecorrigeerde termen van reële effectieve wisselkoersen is dat nog maar het middensegment sinds de ineenstorting na het Brexit-referendum in 2016.”

“In het derde kwartaal bereikte de wisselkoers tussen de Chinese yuan en de Japanse yen nieuwe pieken van ruim boven 20,00 – hoger dan we in de afgelopen decennia hebben gezien. Zou het vierde kwartaal eindelijk het moment kunnen zijn dat er hier iets 'breekt'? China kan beslissen dat het er gewoon geen belang meer bij heeft om een sterke munt te behouden, vooral als de grondstofprijzen beginnen te vrezen voor verzuring van de economische vooruitzichten. Het is echter waarschijnlijker dat de Bank of Japan zal toegeven door de yen te versterken.”

“Zal het vierde kwartaal eindelijk het kwartaal zijn waarin de BoJ van Kuroda zich overgeeft en zijn richtlijnen wijzigt? Er is een enorm potentieel voor tweezijdige volatiliteit voor JPY-crosses, vooral als de wisselkoers tussen de USD en de yen naar nieuwe agressieve hoogtepunten over meerdere decennia stijgt.”

“Wat de CHF betreft, zal de Zwitserse Nationale Bank graag haar verkrappingsbeleid voortzetten en een sterkere frank aanmoedigen. Voor de G-10 smalls zal de 'piekverkrapping' die we in het vierde kwartaal verwachten, waarschijnlijk niet gunstig gezind zijn voor die minder liquide valuta's. Voor de AUD en NZD zijn we benieuwd of AUDNZD boven de meerjarige range van 1.1300, die zich over meer dan zeven jaar uitstrekt, kan geraken. De Zweedse kroon ziet er goedkoop uit, maar heeft misschien een grote marktbodem nodig voordat de vooruitzichten duurzaam kunnen verbeteren.”

Macro: Europese energiecrisis: eerst nog slechter, dan pas beter

Het wordt een harde winter, daar bestaat geen twijfel over. Maar een herhaling van de 'Paniek van 1837' en de revoluties die het jaar erop in heel Europa ontstonden, is niet onvermijdelijk in 2023. ​ Er zijn manieren om een stevige basis te leggen voor de energietransitie in Europa als we ons concentreren op beproefde oplossingen rond energie-efficiëntie, kernenergie en industriële infrastructuur. Het is nu aan de beleidsmakers om de juiste keuze te maken.

Christopher Dembik

“De geschiedenis herhaalt zichzelf niet, maar vaak vertoont ze toch gelijkenissen. ​ De huidige economische periode is een weerspiegeling van die van het midden van de 19de eeuw, maar er zijn twee grote verschillen: kapitaal is overvloedig en arbeid is schaars”, zegt Christopher Dembik, hoofd Macro-analyse bij Saxo.

Energie-efficiëntie is de blinde vlek van het Europese energiebeleid. We moeten investeren in technologische innovatie, in het bijzonder kunstmatige intelligentie (AI). Vanaf deze winter zou dat de gebruikers snelle concrete voordelen kunnen opleveren en het verbruik kunnen terugdringen. Zo heeft het metrobedrijf van Barcelona een 'intelligent' airconditioningsysteem geïnstalleerd. Daardoor is het energieverbruik gemiddeld met maar liefst 25 percent gedaald en nam de tevredenheid van de gebruikers met 10 percent toe. Zulke technologie helpt een aanzienlijke hoeveelheid energie te besparen – niet pas na jaren, maar al enkele weken nadat ze in gebruik wordt genomen.

En of we het leuk vinden of niet, kernenergie maakt deel uit van de oplossing. Terwijl de meeste Europese landen weigerachtig staan tegenover deze vorm van energie, sluiten de Aziaten ze in de armen. De heersende overtuiging dat kernafval bijzonder gevaarlijk is en dat de industrie niet weet wat ze ermee aan moet, is onjuist. Kernenergie moet absoluut deel uitmaken van de energietransitie als we ooit een koolstofarme economie willen bereiken.

Europa heeft enorm geïnvesteerd in de groene transitie, maar er ontbreekt nog een stukje van de puzzel. Met name het gebrek aan industriële infrastructuur in Europa en het onvermogen om de toeleveringsketen te controleren die voor die omwenteling nodig is. Vanaf 2035 mogen in de EU enkel nieuwe personenwagens en bestelwagens worden verkocht die geen CO2 meer uitstoten. Maar wie controleert de winning en verwerking van de mineralen die onmisbaar zijn voor de batterijen van elektrische voertuigen en voor de groene transitie? China. Andere aanvoerkanalen vinden dan China zal geen sinecure zijn, en het zal niet van vandaag op morgen gebeuren. We maken precies dezelfde fout als we eerder met Rusland (voor fossiele energie) en China (voor maskers en vitale medicijnen tijdens de coronapandemie) hebben begaan.