Thomas Planell, Beheerder - Analist bij DNCA

Verboden te lossen! Voor de Europese kusten varen gastankers op bevel van hun reders aan een slakkengang. Daardoor dobbert voor zo’n twee miljard dollar aan vloeibaar gas rond op een boogscheut van de terminals in de kusthavens van Griekenland tot Polen.

De tijdelijke eigenaars ervan (traders, grondstoffenmakelaars) wachten een prijsstijging af om groen licht te geven voor het lossen in de hervergassingsinstallaties. Zij houden hun ogen gericht op de structuur van de termijncontracten met sterk contango (de markt mikt op een forse prijsstijging wanneer de winter zijn intrede heeft gemaakt).

In afwachting van koudere temperaturen zitten de Europese gasopslagplaatsen nagenoeg vol. De vullingsgraad bereikt 94 % en dat is 6 punten boven het gemiddelde van de voorbije 7 jaar. De reserves van Frankrijk (99 %) en België (100 %) zijn volledig aangevuld.

Europa heeft zich gediversifieerd: de invoer van LNG is met 70 % gestegen, terwijl de aankopen van Russisch gas nog slechts 7 % vertegenwoordigen in de bevoorrading van het continent (tegenover 4 % in januari).

Maar er is niet alleen de diversificatie in de bevoorrading. De afstemming van de vraag op de prijzen en de uitzonderlijke weersomstandigheden hebben ervoor gezorgd dat de ‘spotprijzen’ met de helft zijn gedaald sinds hun pieken in september.

De binnenlandse vraag is de laatste maanden met 12 % gedaald, in de eerste plaats door de productieverlaging in de zware industrie (staal, aluminium). De weersomstandigheden konden deze herfst niet beter zijn voor Europa. Daardoor hoeft de verwarming nog niet te worden aangezet (voor elke graad aan zachte temperaturen boven hun historisch gemiddelde wordt de besparing op 7 miljard kubieke meter gas geraamd), terwijl dankzij de intense regenval na de zomerse droogte de waterkrachtcentrales hun plaats weer innemen in de energiemix. De heropstart van de Amerikaanse Freeport-uitvoerterminal en van de Japanse kerncentrales draagt eveneens bij tot een ontspanning op de internationale LNG-markt.

Voor de Europese beleggers zijn de gevolgen van de teruggevallen energie-inflatie moeilijk in te schatten. In theorie zou dit ervoor moeten zorgen dat hun munt ontsnapt aan een scenario van een catastrofale terugval onder de pariteit met de dollar. De voorbije kwartalen lijkt de wisselkoers de spread tussen de Europese en Amerikaanse gasprijzen te hebben gevolgd. En die bereikte een hoogtepunt in september. Naarmate de Europese voorraden sinds de zomer opnieuw aangevuld werden, viel deze spread terug tot de niveaus van begin dit jaar, wat de euro in staat zou moeten gesteld hebben om zich duurzaam boven de pariteit te nestelen.

In werkelijkheid is het reële renteverschil fundamenteel bepalend voor de wisselverhouding en dat verschil blijft uitdiepen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan in het nadeel van de eenheidsmunt. De euro ondergaat een dubbel negatief effect. Enerzijds is er de aantrekkende inflatie in Europa (10,7 %) en speelt zich het tegendeel af in de Verenigde Staten. Anderzijds, sinds de persconferentie van Jerome Powell, die zich meer hawkish opstelt dan vorige week verwacht, mikken de futures op Fed Funds op een Fed-beleidsrente die finaal zal uitkomen boven de 5 %, wat de rentevergoeding in euro er des te minder aantrekkelijk op maakt.

Dat is wellicht de reden waarom de poging van de euro om zich duurzaam boven de pariteit te hijsen vorige week vergeefs bleek. De terugval werd nog zichtbaarder naarmate Powell de hoop op een nakende koerswijziging van de FED de kop indrukte. En het is wellicht als reactie op de agressieve toon van haar Amerikaanse ambtgenoot dat Christine Lagarde de dag erop tussenkwam met een ontkenning van de verzoenende taal van vorige week en met de waarschuwing dat een recessie in Europa de ECB er niet van zal weerhouden haar cyclus van renteverhogingen voort te zetten.

In de aanloop naar deze recessie (misschien wel de langst verwachte in de geschiedenis) blijft de euro onder druk staan tegenover de historisch dure dollar die profiteert van een extreem speculatieve positionering. Het vooruitzicht van een inflatoire recessie is niet uitnodigend, maar als die niet uitmondt in het gevreesde rampscenario, blijven we hopen dat Europa opnieuw in de gunst kan komen van de beleggers.