Economen die onderzoeken hoe paniek op financiële markten ontstaat, hebben een deel van hun kennis vergaard uit het bestuderen van biologische modellen voor besmettelijke ziekten. Hierdoor hebben toezichthouders beter zicht gekregen op hoe en waarom paniek op de financiële markten zich verspreidt, in hoeverre systemen met elkaar zijn werven en hoe ze crises kunnen inperken en managen. Dat blijkt uit de Chart of the Week van vermogensbeheerder DWS.

Toen enkele weken geleden de Amerikaanse bank SVB omviel, ging men er dus vanuit dat de markt weerbaar zou zijn. Maar de werkelijkheid bleek iets weerbarstiger te zijn. Dit komt omdat onderzoekers veelal verouderde en theoretische richtsnoeren hanteren die veel aan de verbeelding overlaten. Het vertrouwen dat Europese banken onrust in de sector goed zullen doorstaan, komt onder meer door het feit dat ze al een moeilijk decennium achter de rug hebben. Zo werden ze door de ECB gedwongen hoge kapitaalbuffers aan te houden en om op hun hoede te zijn voor allerlei onverwachte problemen. Zo werden ze klaargestoomd om uitwassen te beteugelen.

Eurozone lending, already getting squeezed

Sources: Haver Analytics Inc. European Central Bank (ECB), DW Investment GmbH as of 3/29/23

Tot dusver hebben Europese banken het strengere monetaire beleid van de ECB goed doorstaan. De verdubbeling van de hypotheekrente heeft wel geleid tot een forse daling van de vraag naar nieuwe hypotheekleningen, zo blijkt uit de Chart of the Week. Al met al, zal het huidige beleid van de ECB leiden tot minder kredietverlening waardoor het aantal uitstaande leningen ook zal afnemen de komende maanden.

Meer details zijn in aantocht. Eind deze maand wordt de Bank Lening Survey gepubliceerd. “Gezien het strengere monetaire beleid en de gespannen situatie in het bankwezen, verwachten we dat kredietvoorwaarden verder worden aangescherpt”, aldus Ulrike Kastens, Europa-econoom bij DWS. Omdat Europese economieën zwaar leunen op de banken is het strengere ECB-beleid ook nodig om de inflatie onder de 2% te krijgen.

Risico’s zijn er nog altijd. Er zitten nog allerlei gaten in het huidige raamwerk voor herstel en afwikkeling van banken. En van enige voortgang in de oprichting van de langverwachte bankenunie is nog steeds geen sprake. Zo verschillen de faillissementsregels in Europa van land tot land en kunnen allerlei partijen besluitvormig in de weg zitten, zeker als het gaat om het redden van kleine banken. Hoe dan ook lijkt Europa een kredietcrisis, waarbij banken elkaar geen geld meer uitlenen, vooralsnog te kunnen ontlopen.