Het zal misschien verbazen dat de nieuwste uitvalsbasis voor de productie van elektrische voertuigen (EV) zich niet in de nabijheid bevindt van de hightech hubs van Silicon Valley of Shenzhen. Die productie vindt plaats in Santa Catarina, in het noorden van Mexico, in de buurt van Monterrey.

Tesla heeft aangekondigd daar zijn eerste fabriek voor EV's in Mexico te bouwen. Het gaat om een zogenaamde gigafabriek die naar verwachting 5 miljard dollar zal kosten en waarvoor volgens planologen van de staat Nuevo León volgende week de eerste steen zal worden gelegd.

De fabriek is een belangrijke opsteker voor de snelgroeiende Mexicaanse economie, maar is ook slechts een van de vele recente voorbeelden van internationale handelssuccessen waarmee Mexico China en Canada heeft ingehaald als belangrijkste handelspartner van de Verenigde Staten. In 2023 haalde de VS voor het eerst in decennia meer producten uit Mexico dan uit enig ander land ter wereld.

Liever een goede buur dan een verre vriend

“Mexico heeft waarschijnlijk meer dan welk land dan ook geprofiteerd van de trend van friendshoring”, zegt analist Jeff Garcia van Capital Group, die de ontwikkelingen in Latijns-Amerika volgt.

Friendshoring, afgeleid van de term offshoring, is een bewuste strategische beslissing om de handel met bevriende buren te stimuleren in een tijd waarin geopolitieke spanningen wereldwijd toenemen, legt Garcia uit. De trend is niet nieuw, maar kwam in een stroomversnelling door de coronapandemie toen traditionele toeleveringsketens wegvielen en bedrijven op zoek moesten naar alternatieven. Het verleggen van de toeleveringsketens heeft landen als India, Vietnam, Thailand en Indonesië veel opgeleverd. Mexico profiteerde echter het meest van deze nieuwe situatie vanwege de nabijheid van 's werelds grootste economie.

“Mexico staat op een keerpunt”, aldus Garcia. “China was de afgelopen tien jaar de belangrijkste handelspartner van de Verenigde Staten. En Canada daarvoor. Dit is dus een grote verandering. Er is een gezegde in Mexico: ‘Tan lejos de Dios y tan cerca a los Estados Unidos,’ wat zich laat vertalen als: ‘Zo ver van God, maar zo dicht bij de Verenigde Staten.’ Het komt erop neer dat een goede verstandhouding met de grootste economie ter wereld goed is voor Mexico. En ook voor de VS is dit een goede zaak.”

Garcia verwacht dat Mexico de komende jaren een steeds betere positie zal innemen, vanwege de voordelen die het land biedt voor bedrijven die de Amerikaanse markt willen aanboren. Zo zijn de kosten van gekwalificeerde arbeidskrachten aantrekkelijk en het noorden heeft een solide infrastructuur en biedt gemakkelijk toegang tot relatief goedkope olie en aardgas uit de VS.

Sterker nog, toen Tesla zijn beslissing bekend had gemaakt om een nieuwe EV-fabriek in Mexico te bouwen, kondigde een van zijn grootste concurrenten, het Chinese BYD, aan dat het van plan was om dit voorbeeld te volgen en het bedrijf keek daarbij naar hetzelfde industriegebied in Nuevo León. Het noorden van Mexico is al jaren een populaire locatie voor de productie van auto's. Ford, General Motors, BMW, Daimler, Toyota en Honda hebben er allemaal fabrieken. Volgens de Mexicaanse vereniging van autofabrikanten is ruim 75% van de auto's die in Mexico worden geassembleerd, bestemd voor de export naar de VS.

Mexicaanse industriële renaissance is in volle gang

Naast friendshoring is de “industriële renaissance”, het weer op gang brengen van grootschalige industriële bestedingen na decennia van onderinvestering, een belangrijk thema voor Mexico. De trend belooft veel goeds voor bedrijven in de bouw, de verwarmings- en airconditioningsector, transport en aanverwante sectoren.

“Dit is een spannend kantelpunt voor opkomende markten zoals Mexico en India, omdat het een verbreding van mogelijkheden betekent”, stelt portefeuillebeheerder Brad Freer. “We hebben nu niet alleen China, maar 'China plus one'.”

“China plus one” verwijst naar de bedrijfsstrategie van multinationals die hun toeleveringsketens willen diversifiëren. Volgens Freer is het niet zo dat bedrijven wegtrekken uit China, maar dat ze hun capaciteiten elders uitbreiden. Deze strategie vindt, om dezelfde redenen als voor Amerikaanse en Europese bedrijven, ook veel navolging onder bedrijven in China. De tijd dat de wereld kon vertrouwen op één bron van goedkope productie is voorbij. Diversificatie van toeleveringsketens is niet langer een luxe, maar een noodzaak.

Onlangs deden Freer en Garcia tijdens een werkbezoek in Monterrey en Tijuana verschillende vastgoedbedrijven, bouwbedrijven en autofabrikanten aan. Ze bezochten eveneens een halve dag lang de Mexicaanse faciliteiten van Carrier Global, een van 's werelds grootste bedrijven op het gebied van verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC). “Ik stond verteld van de omvang van de productie”, zegt Freer. “Het deed me denken aan de steden die ik in de jaren negentig en begin deze eeuw in China bezocht, met die enorme fabrieken die miljoenen vierkante meters in beslag namen en duizenden mensen die daar op grote schaal aan het werk waren. Datzelfde gebeurt nu in een rap tempo in het noorden van Mexico en ik denk dat veel mensen daarvan zullen opkijken.”

Economie en markt hebben de wind mee

De veranderingen zijn duidelijk zichtbaar in de Mexicaanse economie, die de afgelopen jaren snel is gegroeid en die een positieve impuls geeft aan allerlei bedrijven die daar actief zijn. De MSCI Mexico Index steeg in 2023 met meer dan 40% en presteerde daarmee 14 procentpunten beter dan de S&P 500 Index van Amerikaanse aandelen.

In het verleden ging de Mexicaanse economie ongeveer gelijk op met die van de VS, wat zich de afgelopen twee decennia vertaalde in een bescheiden gemiddelde groei van het BBP van 1% tot 2% per jaar.

“Wat interessant is, is dat de Mexicaanse economie de afgelopen jaren twee tot drie keer zo snel is gegroeid”, aldus Garcia. “Voor een deel is dit natuurlijk te verklaren uit het herstel na de pandemie. Maar een andere belangrijke katalysator is de toenemende handel met de VS en de nieuwe vrijhandelsovereenkomsten tussen de VS, Mexico en Canada. Dat is een belangrijke reden waarom het Mexicaanse BBP nu veel sneller groeit dan de trend op lange termijn in het verleden liet zien.”

Mexico is weliswaar bijzonder succesvol, maar het land staat nog steeds voor uitdagingen. De zuidelijke regio's van Mexico, waar de inkomens veel lager liggen en er weinig banen zijn, profiteren niet van de snelle economische ontwikkeling in het noorden. Steden in de buurt van de grens met de VS beschikken vaak wel over een uitstekende infrastructuur beschikken, maar in het zuiden zijn moderne snelwegen veel minder vanzelfsprekend. “Mexico maakt op dit moment grote veranderingen door en profiteert volop van de herinrichting van toeleveringsketens wereldwijd”, zegt portefeuillebeheerder Lisa Thompson.

“Als je echter iets verder van de grens kijkt, zie je dat Mexico niet even succesvol is in het aantrekken van buitenlandse investeringen”, aldus Thompson. “De infrastructuur schiet op een aantal punten ernstig tekort. Mexico heeft onvoldoende geïnvesteerd in het elektriciteitsnet. Daardoor stagneert de vooruitgang in andere delen van het land. Hier moet Mexico nog de nodige stappen zetten. Maar zoals altijd gaat het om de uitvoering. Ik denk dat er de komende jaren nog veel spannends staat te gebeuren.”