Door Sonja de Ruiter, Head of Fund Management bij Triodos Investment Management, fondsbeheerder van het Triodos Energy Transition Europe Fund.

De energietransitie zit op koers. Zonne- en windenergie zijn stevig ingebed in het Europese energielandschap. Maar juist nu de omslag zichtbaar wordt, groeit de tegenwind. Vanuit de Verenigde Staten, maar ook in Europa, waar netcongestie en prijsschommelingen voor twijfel zorgen. Dit is geen breekpunt, maar een keerpunt.

Sonja de Ruiter

De energietransitie is geen ontwikkeling die nog moet beginnen, maar is in volle gang. Er is geen weg terug. Weliswaar zit er nog veel kapitaal belegd in de fossiele energiesector, maar we weten allemaal dat dit een aflopend verhaal is. Niemand wil met stranded assets in de portefeuille blijven zitten. Meer investeren in duurzame energie — in opwekking, maar ook in batterijopslag — is een logische diversificatie van portefeuilles. Duurzame energie biedt volop impact en rendementspotentieel.

Netcongestie

De recente stroompanne in Spanje deed de discussie oplaaien over netcongestie veroorzaakt door de variabele productie van duurzame energie (zonne-energie, windenergie). ​ Maar dat is een verkeerde discussie. Netcongestie wordt vaak negatief geframed, alsof het een teken is dat de energietransitie vastloopt. In werkelijkheid is het juist een bewijs van succes. We wekken inmiddels zoveel duurzame energie op dat het energienet het aanbod niet altijd aankan. De oplossing ligt niet in een terugkeer naar fossiele energie. Wel in een verdere opschaling van de infrastructuur: in batterijen, slimme netwerken, warmtenetwerken en achter-de-meter-oplossingen. Dit zijn projecten die enorme investeringskansen bieden én stabiele kasstromen opleveren.

De duurzame energiesector staat voor enorme uitdagingen. Bewezen technologieën voorbij de pilotfase die op grote schaal toepasbaar en financierbaar zijn kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen daarvan. Denk aan zonnepanelen, windturbines en batterijopslag. Daar zie je bovendien aantrekkelijke, betrouwbare verdienmodellen die steeds kostenefficiënter worden. Zeker als je via private debt belegt, kan dit consistente inkomensstromen opleveren. Ook bij batterijsystemen zie je vaste contracten. Bijvoorbeeld energiemaatschappijen betalen een vaste huurprijs om met die batterijsystemen het net te balanceren.

Het echte innovatiepunt is vaak niet meer de technologie zelf, maar het businessmodel: hoe haal je een stabiele omzet uit technologie in een markt die steeds verandert? Dankzij onze diepgaande kennis over de energiemarkt, risicoanalyse en impactmeting hebben we vaak directe toegang tot projecten in vroege stadia.

Decentrale productie

De energietransitie impliceert een toenemende decentrale stroomproductie: meer lokale productie van energie en minder afhankelijkheid van enkele grote aanbieders. Dat is inherent aan het elektrificeren van het systeem. Je wilt het energienet niet steeds zwaarder belasten, maar kiest voor lokale opwekking of opslag dicht bij de gebruiker, bijvoorbeeld op bedrijfsterreinen of in samenwerking met energiecoöperaties van burgers die in een wijk met elkaar de energievoorziening regelen. Daarmee verlaag je geopolitieke risico’s, en versterk je bovendien de economische weerbaarheid van regio’s. Energie moet goed toegankelijk blijven voor consumenten en bedrijven.

Energieonafhankelijkheid

Energieonafhankelijkheid is de afgelopen jaren een centraal thema geworden. Sinds de stijging van de energieprijzen na de Russische invasie in Oekraïne is de kwetsbaarheid van Europa pijnlijk zichtbaar geworden. Waar de energietransitie aanvankelijk vooral door klimaatdoelen gedreven werd, draait het nu ook om geopolitieke stabiliteit en prijsbeheersing.

Investeringen in de reële economie, zoals die in de Europese energie-infrastructuur, zijn minder kwetsbaar voor geopolitieke spanningen en valutarisico’s. Ze zijn bovendien minder blootgesteld aan importheffingen ​ die vooral internationaal opererende bedrijven raken. Rentebewegingen en inflatie hebben natuurlijk een invloed, maar de beursvolatiliteit speelt ​ een veel kleinere rol. Dat leidt tot een goed voorspelbare waardeontwikkeling op lange termijn.

Dit is niet het moment om stil te vallen of terug te keren naar oude structuren. Juist nu is het noodzakelijk én rendabel, om te investeren in oplossingen die de energietransitie versnellen. De energietransitie raakt bovendien steeds meer thema’s tegelijk: het gaat niet langer alleen om CO₂-reductie, maar ook om energieonafhankelijkheid, prijsstabiliteit en het behoud van economische concurrentiekracht in Europa. Dat zijn urgente en belangrijke maatschappelijke waarden.