Het NOS-artikel naar aanleiding van het Dutch Green Building Council-onderzoek wijst terecht op de kwetsbaarheid van corporatiewoningen voor de gevolgen van klimaatverandering. Onderzoek toont aan dat deze woningen minder goed bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden en klimaatrisico’s. Dat is zorgelijk, want in deze wijken wonen veel huishoudens die vaak niet de middelen hebben om hun huurhuis te beschermen of aan te passen. De aanpak om klimaatbestendigheid te verbeteren is te versnipperd: zonder gecoördineerde actie treft klimaatverandering de kwetsbaarste groepen het hardst.
Woningcorporaties kunnen dit probleem niet alleen oplossen, maar het is belangrijk om nu stappen te zetten. Het probleem betreft niet alleen de woningen zelf, maar ook de bredere wijkstructuur. In wijken met veel sociale huur zijn voorzieningen vaak ontoereikend om kwetsbare huishoudens te ondersteunen. Dit leidt tot een groeiende kloof tussen wijken met hogere leefbaarheid en minder kwetsbare bewoners en wijken waar de leefbaarheid juist daalt. Klimaatverandering vergroot deze verschillen, waardoor sociale samenhang en solidariteit onder druk komen te staan. Een deel van de oplossing ligt in het vergroenen van wijken. Meer groen verbetert de leefbaarheid en luchtkwaliteit en biedt bescherming tegen hitte en wateroverlast.
Maar alleen vergroening is niet voldoende. Klimaatverandering vraagt om een fundamentele herziening van onze bouw- en woonpraktijken. Daarbij moeten we kijken naar gebieden onder én boven NAP. Wateroverlast door extreme neerslag en overstromingen vormt een groeiend risico, niet alleen in gebieden onder zeeniveau. Ook in onze bouwplannen houden we daar nog onvoldoende rekening mee; we bouwen nog steeds in risicovolle gebieden, in polders en langs rivieren. Dat kan, maar dan is het belangrijk om na te denken over welke risico's we nog willen nemen en bij wie die terechtkomen. Woningen bouw je niet voor even, maar voor generaties.
Naast wateroverlast zorgen hitte en droogte voor problemen, vooral in steden die als 'hitte-eilanden' functioneren. Hier lopen kwetsbare groepen extra risico op hittestress en zelfs op sterfte. Nederland is hier slecht op voorbereid; veel woningen, vooral huurwoningen, zijn nauwelijks koel te houden.
Daarnaast is er een stille crisis rond funderingsproblemen, verergerd door droogte en dalende grondwaterstanden. Een half miljoen woningen loopt risico op schade, met hoge herstelkosten die veel bewoners niet kunnen dragen. Verantwoordelijkheden voor het aanpakken van deze problemen zijn versnipperd, waardoor structurele oplossingen uitblijven. Een nieuwe regering moet inzetten op een gezamenlijke aanpak waarin verantwoordelijkheden, financiering en preventieve maatregelen helder zijn geregeld, zodat de kwetsbaarste groepen niet de rekening betalen.
