Pierre Pincemaille, Algemeen Secretaris van Gestion DNCA Investments.
In een toespraak tot de natie in juli 1979 zei de Amerikaanse president Jimmy Carter dat "er in onze schalie alleen al meer olie zit dan meerdere Saoedi-Arabiës". Volgens de prognoses van het Internationaal Energieagentschap is het blijkbaar niet nodig om deze vaten uit de grond te halen, aangezien het onevenwicht tussen vraag en aanbod* zich laat voelen door de oplopende voorraden. En met een Amerikaanse olieprijs van $ 60** (WTI) is er voor de lokale producenten sowieso geen enkele prijsprikkel om gevolg te geven aan de oproep van hun president ("drill baby drill").
Deze matiging van de olieprijs, gekoppeld aan een daling van de gasprijzen, heeft diverse gevolgen. Voor Europa, dat netto-invoerder is van olieproducten, is dit onmiskenbaar goed nieuws. De recente trend herstelt de koopkracht van huishoudens en verlaagt de energierekening voor industriële bedrijven. Deze daling zal tevens een neerwaartse druk uitoefenen op de inflatie in de eurozone, ook al richt de ECB zich op de onderliggende trend (exclusief volatiele elementen).
Voor de Verenigde Staten past deze koersaanpassing, ook al is het macro-economische effect minder duidelijk gelet op hun olie- en vooral gasexporten, in een bredere logica van 'gereguleerde' prijzen, terwijl de tussentijdse verkiezingen in het verschiet liggen. Nu het goedkeuringspercentage voor het economisch beleid van de president zeer laag staat (42%), zal hij deze daling en daarmee ook de daling van de benzineprijs per gallon ongetwijfeld als een meevaller zien. Volgens diezelfde logica heeft de huidige overheid onderhandelingen aangeknoopt met de farmaceutische sector om de prijzen van geneesmiddelen te verlagen. Een extrapolatie van deze methode doet natuurlijk vragen rijzen over de risico's van interventionisme bij de nutsvoorzieningen om de energiefactuur van de Amerikaanse huishoudens te beteugelen.
Onder impuls van de hyperscalers en hun CapEx-jumbo's die aan datacenters zijn toegewezen, zou het elektriciteitsverbruik van deze nieuwe AI-infrastructuren volgens Nema*** tegen 2030 twintig keer zo hoog zijn als dat van New York. Geconfronteerd met dit plotse herstel van de groei van de energievraag, na twintig jaar stagnatie, zullen de verouderende Amerikaanse elektriciteitsnetbeheerders massaal moeten investeren in kabels en andere onderstations. Het resultaat is dat de dochteronderneming van Iberdrola een verhoging van haar verkoopprijzen met 23% in de staat New York heeft aangevraagd om deze investeringsgolf te financieren.
Een ander randeffect van de huidige AI-revolutie is dat de wedergeboorte van de Amerikaanse nucleaire industrie in gevaar kan worden gebracht door een 'eenvoudig' bevoorradingsprobleem. De World Nuclear Association stelt immers vast dat in 2024 de vraag naar uranium het aanbod al met 12% heeft overtroffen (compensatie door voorraden en secundair aanbod) en verwacht een groei van de vraag met 30% tegen 2030 (tot 86kt) en 150kt in 2040. In het licht van dit nieuwe industriële paradigma zorgt de tijd tussen het ontdekken en het opstarten van een nieuwe lijn (minstens 10 jaar) en het dalingspercentage van de bestaande mijnen voor de vrees dat er op middellange termijn een tekort zal ontstaan.
In de aanloop naar consumenten die profiteren van aantrekkelijkere prijzen aan de pomp, lijdt de olie-industrie zwaar onder de daling van de prijzen, zoals blijkt uit de publicaties van het derde kwartaal (-10% winst per aandeel y/y in Europa). Gezien de daling van de kasstromen hebben de directies van de majors geen andere keuze dan het rendement voor hun aandeelhouders te verminderen door minder royale aandeleninkopen. Sommige van hen maken ook gebruik van de mogelijkheid om te snoeien in hun overgangsuitgaven. In hun voordeel speelt dan weer dat het regelgevingsklimaat voortdurend verandert, zoals blijkt uit de beslissingen van de Amerikaanse regering over windenergie. Het resultaat was de zoveelste aanpassing van de overwaarde bij Ørsted, de voormalige Deense lieveling van beleggers, waarvan de koers met 25% is gedaald dit jaar en met 80% sinds het hoogste niveau van januari 2021.
Meer naar het zuiden van Europa leiden de conclusies van het regeringsrapport over de blackout op het Iberisch schiereiland niet tot de conclusie dat zonne-energie aan de basis ligt van de reeks overspanningen in het net die de automatische uitschakeling van verschillende opwekkingscapaciteiten veroorzaakte. Afgezien van politieke overwegingen waarschuwde de exploitant van het Red Electrica-netwerk onlangs voor het risico van een nieuwe massale stroomuitval en vroeg hij de toezichthouder dringend om toestemming om zijn operationele procedures te wijzigen, zodat hij mogelijke overspanningen beter kan opvangen. Tot de exploitant een energieoplossing heeft gevonden, maakt hij sinds dit incident systematisch gebruik van gasturbines om het systeem te stabiliseren.
In september hield de Europese Commissie een conferentie met Mario Draghi, een jaar na de overhandiging van zijn beroemde rapport over het Europese concurrentievermogen. Hij herinnerde eraan dat het energiebeleid de ruggengraat van de economie is. In dit opzicht is de daling van de energieprijzen ongetwijfeld goed nieuws voor Europa, maar mag deze de besluitvormers in geen geval afleiden van de noodzakelijke inspanningen om het concurrentievermogen van de lokale industrie te verbeteren die in een steeds meer gepolariseerde wereld opereert…
*Het Agentschap verwacht een overschot van 4,1 mbd in 2026;
**-17% sinds het begin van het jaar, onderaan de ranglijsten van alle activaklassen;
***Amerikaanse lobby van fabrikanten van elektrisch materiaal.
