De elektriciteitsprijs bereikte onlangs een (nieuwe) historische piek in het Verenigd Koninkrijk. Het is zelfs zover gekomen dat twee energieleveranciers die instaan voor de bevoorrading van om en bij de 600.000 klanten niet meer in staat waren de elektriciteit tegen de huidige prijzen aan te kopen en hun operaties hebben opgeschort. Daarmee komt het aantal operatoren dat sinds het begin van de maand in gebreke blijft op vier.

Thomas Planell

Het aantal getroffen klanten is opgelopen tot 700.000. Vanaf 1 oktober zouden 11 miljoen Britse huishoudens hun energiefactuur zien stijgen nadat het OFGEM het plafond verhoogde voor de prijs die de operatoren hun klanten kunnen aanrekenen. Bijgevolg zou de inflatie deze winter boven de door de Bank of England vooropgestelde 2 %-drempel kunnen uitkomen, zoals dat de voorbije maanden ook al het geval was. En het is niet uit de Noordzee dat de Britten enige verademing moeten verwachten: het offshore windmolenpark is een werf in permanente expansie, maar levert het land niet de zo verhoopte vitale energie op.

Sinds het begin van de maand blaast de noordenwind slechts zeer bescheiden op de kusten van het Verenigd Koninkrijk. Bijna werkloos dragen de windmolens slechts voor 7 % bij in de energiemix van het land … tegenover gemiddeld 25 % in 2020.

Noord-Europa blijft evenmin gespaard: in Duitsland blijft de windmolenproductie 50 % onder het gemiddelde sinds vijf jaar. Als gevolg van de tekorten aan gas (branden in Siberië, langdurig onderhoud in Noorwegen), de explosie van de steenkoolprijs en het gebrek aan wind zijn de elektriciteitsprijzen er sinds eind augustus met 48 % gestegen (tegenover +36 % in Frankrijk).

In deze context zou de voltooiing deze week van de Nord Stream 2-werf soelaas kunnen bieden, maar de ironie van het lot wil dat de koude wind die het Russische Gazprom in zijn pijplijn blaast voor meer angstzweet zorgt bij de Europese leiders dan dat het de energiecrisis verlicht. In zijn 1200 km gehard stalen leidingen op de bodem van de Oostzee voert de metalen reus met zijn 55 miljard kubieke meter gas per jaar tegen een snelheid van 40 km/u de kilte aan van de neo-koude oorlog van het tijdperk Obama.

Als omstreden alternatieve gasleiding tussen Rusland en Europa, ontneemt het Kiev het financiële manna van zijn gasheffingen en verhoogt het onweerlegbaar de Russische druk op het wellicht voorgoed van de Krim beroofde Oekraïne, zonder dat de manoeuvres van de NAVO of de sancties van de Verenigde Staten daar wat dan ook aan veranderen.

Voor Biden, die zijn vloeibaar gemaakt gas als goud verkoopt aan Europa, is het Russische (goedkopere) gas het onzichtbare mes dat Merkel en bij uitbreiding Europa hem uit noodzaak in de rug planten. Daardoor had de Amerikaanse president misschien minder wroeging om het Franse Naval Group zijn contract van de eeuw met de Australische marine te ontfutselen. En nochtans, het was niet Thalès, samen met de Staat mede-eigenaar van de onderzeeërfabrikant Barracuda, dat deze week de door de markten zwaarst afgestrafte beurswaarde was.

Het contract draagt minder bij tot de winsten van de Franse defensiekampioen dan de Rafale en vertoonde al flink wat operationele tekortkomingen die de beleggers niet waren ontgaan. Het was veeleer de klap voor de noordelijke windmolenparken die zijn weerslag had op de “utilities” van Zuid-Europa toen Spanje als reactie op de prijsstijging van energie de weg van een sociale confiscatie van een deel van de winsten van de energieleveranciers wou inslaan. Verplichting om buiten de markt een deel van de elektriciteit uit waterkracht of kernenergie te verkopen buiten de markt, afroming van de uitzonderlijke winsten als gevolg van de prijsstijging, afschaffing van de winsten uit de prijsstijging van CO2: deze maatregelen zouden de industrie de komende zes maanden bijna drie miljard kunnen kosten en doen denken aan de voorstellen van uiterst links in Frankrijk, waaronder een nuljaar voor winst van de CAC40.

Helaas is er zonder winst geen sprake meer van investeringen op lange termijn en op een moment dat de fondsen van het Europese herstelplan worden uitgerold in de economie, hebben zowel Spanje als Frankrijk deze investeringen hard nodig om het economische herstel te stutten en het hoofd te bieden aan de gevaren van een energiecrisis …