“De bevoorrading kost wat kost veiligstellen”,

Thomas Planell, Beheerder-Analist bij DNCA

zo beval vicepremier Han Zheng de Chinese energieproducenten die voor noodoverleg waren ontboden. De stroomonderbrekingen betekenen een dramatische vertraging van de verwerkende activiteit van het land: Apple waarschuwde al dat het door toedoen van zijn Chinese leveranciers niet meer in staat zou zijn het nieuwe iPhone-gamma tijdig te leveren. China is geen alleenstaand geval: na de gastekorten in Europa en de droogstaande Britse tankstations, maakt India zich met zijn op één na grootste bevolking ter wereld zorgen over de tot hun laagste niveaus gezakte steenkoolvoorraden van zijn elektriciteitscentrales.

Voorlopig gaan de markten niet uit van een herhaling van de stagflatieperiode die volgde op de olieschokken van de jaren 1970. Maar tegenover de bevoorradingsonderbrekingen en de flessenhalzen in de logistieke keten, de prijsstijgingen van voedingsgrondstoffen, metalen of energie, beginnen de beleggers stilaan te twijfelen aan het evangelische discours van de centrale banken dat gewag blijft maken van een tijdelijke inflatiepiek.

Dit wantrouwen op een moment dat de FED zich bezint over het einde van haar groeibevorderende beleid, leidde tot de krachtigste opstoot van de nominale en reële rentevoeten sinds maart 2021. In het Verenigd Koninkrijk, waar de rente het sterkst is gestegen, worden voor volgend jaar al drie verhogingen van de beleidsrente verwacht. Voor de aandelenmarkten vormt dit een risico. Op drie handelsdagen verloren technologiewaarden 85 miljard euro aan beurskapitaal. Bank- en oliewaarden waren dan weer gegeerd om de portefeuilles in te dekken tegen de vrees dat de inflatie zou ontsnappen aan de controle van de centrale banken.

Toch brengt deze derde en meer heterogene periode van rotatie bepaalde zwakheden aan de oppervlakte. De deelname van de als cyclisch of value beschouwde waarden is niet meer volledig: fabrikanten van bouwmaterialen of metaalproducenten die te lijden hebben onder het gewicht van energie in hun kostenstructuur, vallen erbuiten. De stijging van de productieprijzen begint te knagen aan de bedrijfsmarges, de operationele hefboom verzwakt door het gebrek aan volumes als gevolg van de leveringstermijnen en nu de voedsel- of energieprijzen sneller stijgen dan de lonen, zal tot slot ook het consumentenvertrouwen, tot nu onaantastbaar gewaand door de optimisten, zowel in Europa als in de Verenigde Staten zwaar op de proef worden gesteld.

September was geen fait divers voor de financiële markten. Met zijn slechtste maandprestaties sinds maart 2020 geeft de mondiale benchmark van risicohoudende activa (de S&P 500) misschien aan dat er stilaan een einde komt aan het regime met geringe entropie, namelijk een evenwicht tussen groei en inflatie. In de thermodynamiek van de vloeistoffen verwijst entropie naar de onweerstaanbare neiging van een geordende toestand om te evolueren naar wanorde. Voor de mens is de aanwezige waarde van wanorde het onbekende. Voor de markten is het onbekende een bron van volatiliteit. Elon Musk, wiens bedrijf Tesla eveneens getroffen wordt door het tekort aan onderdelen vanuit Azië, vatte het als volgt samen: “vergeet niet, entropie is niet uw vriend”.