Door Alexis Bienvenu, Fund Manager La Financière de l’Echiquier.

Begin dit jaar hinkte de Amerikaanse centrale bank nog achterop in de strijd tegen de inflatie. Sindsdien heeft zij in woorden en daden een enorme inspanning geleverd om haar geloofwaardigheid terug te krijgen, ten koste van een – zeldzaam gelijktijdige – terugval van de aandelen- en obligatiemarkten. De rekening is gepeperd: staatsobligaties van rijke landen lieten een daling zien van bijna 10% en de terugval van de aandelenmarkten was zelfs nog iets groter, terwijl de verwachte groei van de wereldeconomie voor 2022 met iets meer dan 3% nog steeds op een behoorlijk niveau ligt, ondanks de daling van de afgelopen maanden. In normale tijden zou een dergelijk groeicijfer nooit gepaard gaan met zo'n forse daling. Door de koerswijziging van de Fed waren de voorbije weken echter niet 'normaal'.

Het goede nieuws is dat de pijn van de correctie geleden lijkt. De inflatie staat in de Verenigde Staten en Europa momenteel weliswaar op haar hoogste niveau sinds veertig jaar of langer en vreet aan de koopkracht van de huishoudens, maar de inflatieverwachtingen op langere termijn (zoals die bijvoorbeeld blijken uit de koersen van aan de inflatie gekoppelde obligaties in de Verenigde Staten) beginnen duidelijk af te nemen. Zo is de verwachte inflatie binnen tien jaar gedaald van meer dan 3% in de loop van april naar 2,6% vandaag. Op één jaar is de terugval nog groter: van 6,3% eind maart naar 4,7% nu. Dat niveau is nog steeds veel te hoog en ligt boven de doelstelling, maar de afname is een positief teken. Van de weeromstuit is het aantal renteverhogingen dat beleggers in de VS tot eind 2022 verwachten, verminderd. Begin maart gingen zij er nog van uit dat de rente eind dit jaar 2,9% zou bedragen, maar dat is gedaald naar 2,6%. Hoewel dit slechts een bescheiden daling is die even goed weer zou kunnen omslaan, is het niettemin de eerste noemenswaardige daling sinds eind februari, toen in Oekraïne de oorlog uitbrak.

Door zich de afgelopen maanden onverzettelijk te tonen in haar voornemen de inflatie te beteugelen, op het 'Volckeriaanse' af – in de lijn van Paul Volcker, de Fed-voorzitter die begin de jaren 1980 de richtrente optrok tot 20% – heeft de Fed zich in de ideale situatie gemanoeuvreerd dat zij niet langer moet ingrijpen om doeltreffend te zijn. De markt gelooft dat zij de inflatie te snel af is. Zij heeft zich met andere woorden voldoende restrictief getoond om de rente niet langer zo sterk te moeten optrekken als een maand geleden werd gevreesd.

Dat neemt uiteraard niet weg dat de inflatierisico's niet helemaal van de baan zijn. De 'exogene' inflatiefactoren, waar de Fed geen vat op heeft, zoals de prijzen van energie- en landbouwgrondstoffen, zijn nog steeds grotendeels afhankelijk van de chaotische ontwikkeling van de oorlog in Oekraïne. Ook de inflatie die voortvloeit uit de verstoring van de mondiale toevoerketens door corona, in het bijzonder in China, kan aanhouden en zelfs verergeren, al lijkt de situatie op dat vlak recent te verbeteren. Al die factoren ontsnappen echter volledig aan de greep van de Fed. Ontsporen zij, dan kan de Fed alsnog bijsturen en blijft de markt mogelijk relatief vergevingsgezind.

Om de inflatieverwachtingen onder controle te krijgen, heeft de Amerikaanse centrale bank het deel van haar mandaat dat betrekking heeft op de groei, wetens en willens in gevaar gebracht. Een aanzienlijke verkrapping van de monetaire omstandigheden leidt automatisch tot een vertraging van de economie. Dat risico is ook de markt niet ontgaan, die sinds enkele weken rekening houdt met de kans dat er in 2023 een recessie komt. Voorlopig wordt die kans echter nog als gering ingeschat. Bovendien kan de Fed tegen 2023 voldoende bewegingsruimte terugwinnen om haar monetaire beleid opnieuw te verruimen en de economie te ondersteunen in plaats van af te remmen. In dat geval zal zij een meesterzet hebben volbracht, waarin zelfs Paul Volcker destijds niet is geslaagd: met doortastend ingrijpen een recordinflatie beteugelen, zonder de economie in een recessie te doen belanden. Het is uiteraard nog te vroeg om dat te zeggen. De lijn tussen buitensporige en onvoldoende monetaire verkrapping is dun. Wat we wel al kunnen zeggen, is dat de Amerikaanse economie, die een tijd lang stellig de indruk wekte te zullen crashen op de muur van de inflatie, vandaag veel beter op weg lijkt om die moeilijke bocht te nemen. Dat is een spectaculaire comeback van 'Maverick' Jerome Powell.